ഹിമാലയ മലനിരകളും ഉത്തരാഖണ്ഡും - 15

ഹിമാലയ മലനിരകളും ഉത്തരാഖണ്ഡും

ഭാഗം : 15

വിഷ്ണുപ്രയാഗ

ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ചമോലി ജില്ലയിലെ അളകനന്ദ നദിയുടെയും ധൗളിഗംഗ നദിയുടെയും സംഗമസ്ഥാനത്താണ് അലക്‌നന്ദ നദിയുടെ പഞ്ചപ്രയാഗിൽ (അഞ്ച് സംഗമങ്ങൾ ) ഉൾപ്പെട്ട വിഷ്ണുപ്രയാഗ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഹിന്ദു തിരുവെഴുത്തുകളനുസരിച്ച് വിഷ്ണുപ്രായാഗ് വിഷ്ണുവിൽ നിന്നാണ് ഈ പേര് സ്വീകരിച്ചത് , നാരദ മുനി ധ്യാനിച്ച സ്ഥലമാണ്, അതിനുശേഷം വിഷ്ണു അവന്റെ മുമ്പിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. കഗ്‌ഭുസന്ദി തടാകത്തിനടുത്താണ് ഇത്.

കിഴക്കൻ ചരിവുകളിൽ ഇവ അളകനന്ദയോട് നദി, ഹിമാനി വയലുകളും ഛൌഖംബ, ചേർന്നു ആണ് സരസ്വതി നദി സമീപം മന, തുടർന്ന് മുന്നിൽ ഒഴുകുന്ന ബദരീനാഥ് ക്ഷേത്രം . തുടർന്ന് നിതി ചുരത്തിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിക്കുന്ന ധലി ഗംഗ നദി സന്ദർശിച്ച് വിഷ്ണുപ്രയാഗ് രൂപം കൊള്ളുന്നു. അലക്‌നന്ദ നദിയുടെ ഈ ഭാഗത്തെ വിഷ്ണു ഗംഗ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ സംഗമത്തിൽ നാരദ മുനി വിഷ്ണുദേവന് നൽകിയ ആരാധനയെ ഐതിഹ്യം വിവരിക്കുന്നു . 

1889 കാലഘട്ടത്തിലെ സംഗമസ്ഥാനത്തിനടുത്താണ് ഒരു അഷ്ടഭുജാകൃതിയിലുള്ള ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്, ഇൻഡോറിലെ മഹാറാണി - അഹല്യാബായിയുടെ ബഹുമതി. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നുള്ള ഒരു ഗോവണി സംഗമത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.

വിഷ്ണുപ്രയാഗ ജലവൈദ്യുതനിലയം ജയ്പീ ഇൻഡസ്റ്റ്രീസ് ഉടമസ്ഥതയിലുള്ളതാണ്. അതിനു 12 കിമി നീളം ഉണ്ട്. ഈ പദ്ധതിവഷി 400 മെഗാ വാട്ട് വൈദ്യുതി നിർമ്മിക്കുന്നു. വിഷ്ണുപ്രയാഗായിലെ ഹനുമാൻ ചട്ടിയിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.

പട്ടണത്തിലെ പ്രധാന ആകർഷണമാണ് ബദരീനാഥ ക്ഷേത്രം. ഐതിഹ്യമനുസരിച്ച്, അലക്‌നന്ദ നദിയിൽ സാലിഗ്രാം കല്ലിൽ നിർമ്മിച്ച ബദ്രിനാരായണന്റെ കറുത്ത കല്ല് ചിത്രം കണ്ടെത്തി. ടാപ്റ്റ് കുണ്ട് ചൂടുള്ള നീരുറവകൾക്കടുത്തുള്ള ഒരു ഗുഹയിലാണ് അദ്ദേഹം ആദ്യം ഇത് പ്രതിഷ്ഠിച്ചത്. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗർവാൾ രാജാവ് മൂർത്തിയെ ഇപ്പോഴത്തെ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് മാറ്റി. ഏകദേശം 15 മീറ്റർ ഉയരമുള്ള ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് മുകളിൽ ഒരു ചെറിയ കപ്പോളയും സ്വർണ്ണ ഗിൽറ്റ് മേൽക്കൂരയും ഉണ്ട്. മുഖം കല്ലുകൊണ്ട് നിർമ്മിച്ചതാണ്, കമാന ജാലകങ്ങൾ. വിശാലമായ ഒരു ഗോവണി ഉയരമുള്ള കമാന കവാടത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു, അത് പ്രധാന കവാടമാണ്. വാസ്തുവിദ്യ ഒരു ബുദ്ധവിഹാരത്തോട് (ക്ഷേത്രം) സാമ്യമുള്ളതാണ്, ശോഭയുള്ള ചായം പൂശിയ മുൻഭാഗവും ബുദ്ധക്ഷേത്രങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. ഗർഭാ ഗ്രഹയിലേക്കോ പ്രധാന ശ്രീകോവിലിലേക്കോ നയിക്കുന്ന ഒരു വലിയ തൂണുള്ള ഹാളാണ് മണ്ഡപ. മണ്ഡപത്തിന്റെ ചുവരുകളും തൂണുകളും സങ്കീർണ്ണമായ കൊത്തുപണികളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു