നിത്യ സന്ധ്യാ വന്ദനം

നിത്യ സന്ധ്യാ വന്ദനം

ശരീര ശുദ്ധി
അപവിത്രഃ പവിത്രോ വാ സര്വാവസ്ഥാം’ ഗതോ‌உപിവാ |
യഃ സ്മരേത് പുംഡരീകാക്ഷം സ ബാഹ്യാഭ്യംതര ശ്ശുചിഃ ||
പുംഡരീകാക്ഷ ! പുംഡരീകാക്ഷ ! പുംഡരീകാക്ഷായ നമഃ |

ആചമനഃ
ഓം ആചമ്യ
ഓം കേശവായ സ്വാഹാ
ഓം നാരായണായ സ്വാഹാ
ഓം മാധവായ സ്വാഹാ (ഇതി ത്രിരാചമ്യ)
ഓം ഗോവിംദായ നമഃ (പാണീ മാര്ജയിത്വാ)
ഓം വിഷ്ണവേ നമഃ
ഓം മധുസൂദനായ നമഃ (ഓഷ്ഠൗ മാര്ജയിത്വാ) 
ഓം ത്രിവിക്രമായ നമഃ
ഓം വാമനായ നമഃ (ശിരസി ജലം പ്രോക്ഷ്യ) 
ഓം ശ്രീധരായ നമഃ 
ഓം ഹൃഷീകേശായ നമഃ (വാമഹസ്തെ ജലം പ്രോക്ഷ്യ) 
ഓം പദ്മനാഭായ നമഃ (പാദയോഃ ജലം പ്രോക്ഷ്യ) 
ഓം ദാമോദരായ നമഃ (ശിരസി ജലം പ്രോക്ഷ്യ) 
ഓം സംകര്ഷണായ നമഃ (അംഗുളിഭിശ്ചിബുകം ജലം പ്രോക്ഷ്യ) 
ഓം വാസുദേവായ നമഃ 
ഓം പ്രദ്യുമ്നായ നമഃ (നാസികാം സ്പൃഷ്ട്വാ) 
ഓം അനിരുദ്ധായ നമഃ
ഓം പുരുഷോത്തമായ നമഃ 
ഓം അധോക്ഷജായ നമഃ 
ഓം നാരസിംഹായ നമഃ (നേത്രേ ശ്രോത്രേ ച സ്പൃഷ്ട്വാ) 
ഓം അച്യുതായ നമഃ (നാഭിം സ്പൃഷ്ട്വാ) 
ഓം ജനാര്ധനായ നമഃ (ഹൃദയം സ്പൃഷ്ട്വാ) 
ഓം ഉപേംദ്രായ നമഃ (ഹസ്തം ശിരസി നിക്ഷിപ്യ) 
ഓം ഹരയേ നമഃ 
ഓം ശ്രീകൃഷ്ണായ നമഃ (അംസൗ സ്പൃഷ്ട്വാ) 
ഓം ശ്രീകൃഷ്ണ പരബ്രഹ്മണേ നമോ നമഃ

(ഏതാന്യുച്ചാര്യ ഉപ്യക്ത പ്രകാരം കൃതേ അംഗാനി ശുദ്ധാനി ഭവേയുഃ)

ഭൂതോച്ചാടന
ഉത്തിഷ്ഠംതു | ഭൂത പിശാചാഃ | യേ തേ ഭൂമിഭാരകാഃ | യേ തേഷാമവിരോധേന | ബ്രഹ്മകര്മ സമാരഭേ | ഓം ഭൂര്ഭുവസ്സുവഃ |
ദൈവീ ഗായത്രീ ചംദഃ പ്രാണായാമേ വിനിയോഗഃ

(പ്രാണായാമം കൃത്വാ കുംഭകേ ഇമം ഗായത്രീ മംത്രമുച്ഛരേത്)

പ്രാണായാമഃ
ഓം ഭൂഃ | ഓം ഭുവഃ | ഓഗ്‍മ് സുവഃ | ഓം മഹഃ | ഓം ജനഃ | ഓം തപഃ | ഓഗ്‍മ് സത്യമ് |
ഓം തഥ്സ’വിതുര്വരേ’ണ്യംഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ ധീമഹി | 
ധിയോ യോ നഃ’ പ്രചോദയാ’ത് ||
ഓമാപോ ജ്യോതീ രസോ‌உമൃതംബ്രഹ്മ ഭൂ-ര്ഭുവ-സ്സുവരോമ് || (തൈ. അര. 10-27)

സംങ്കല്പഃ
മമോപാത്ത, ദുരിത ക്ഷയദ്വാരാ, ശ്രീ പരമേശ്വര മുദ്ദിസ്യ, ശ്രീ പരമേശ്വര പ്രീത്യര്ഥം, ശുഭേ, ശോഭനേ, അഭ്യുദയ മുഹൂര്തേ, ശ്രീ മഹാവിഷ്ണോ രാജ്ഞയാ, പ്രവര്ത മാനസ്യ, അദ്യ ബ്രഹ്മണഃ, ദ്വിതീയ പരാര്ഥേ, ശ്വേതവരാഹ കല്പേ, വൈവശ്വത മന്വംതരേ, കലിയുഗേ, പ്രഥമ പാദേ, (ഭാരത ദേശഃ - ജംബൂ ദ്വീപേ, ഭരത വര്ഷേ, ഭരത ഖംഡേ, മേരോഃ ദക്ഷിണ/ഉത്തര ദിഗ്ഭാഗേ; അമേരികാ - ക്രൗംച ദ്വീപേ, രമണക വര്ഷേ, ഐംദ്രിക ഖംഡേ, സപ്ത സമുദ്രാംതരേ, കപിലാരണ്യേ), ശോഭന ഗൃഹേ, സമസ്ത ദേവതാ ബ്രാഹ്മണ, ഹരിഹര ഗുരുചരണ സന്നിഥൗ, അസ്മിന്, വര്തമാന, വ്യാവഹാരിക, ചാംദ്രമാന, ... സംവത്സരേ, ... അയനേ, ... ഋതേ, ... മാസേ, ... പക്ഷേ, ... തിഥൗ, ... വാസരേ, ... ശുഭ നക്ഷത്ര, ശുഭ യോഗ, ശുഭ കരണ, ഏവംഗുണ, വിശേഷണ, വിശിഷ്ഠായാം, ശുഭ തിഥൗ, ശ്രീമാന്, ... ഗോത്രഃ, ... നാമധേയഃ, ... ഗോത്രസ്യ, ... നാമധേയോഹംഃ പ്രാതഃ/മധ്യാഹ്നിക/സായം സംധ്യാമ് ഉപാസിഷ്യേ ||

മാർജനഃ
ഓം ആപോഹിഷ്ഠാ മ’യോഭുവഃ’ | താ ന’ ഊര്ജേ ദ’ധാതന | മഹേരണാ’യ ചക്ഷ’സേ | യോ വഃ’ ശിവത’മോ രസഃ’ | തസ്യ’ ഭാജയതേ ഹ നഃ | ഉശതീരി’വ മാതരഃ’ | തസ്മാ അര’ങ്ഗ മാമ വഃ | യസ്യ ക്ഷയാ’യ ജിന്വ’ഥ | ആപോ’ ജനയ’ഥാ ച നഃ | (തൈ. അര. 4-42)

(ഇതി ശിരസി മാര്ജയേത്) 

(ഹസ്തേന ജലം ഗൃഹീത്വാ)

പ്രാതഃ കാല മന്ത്രചമനഃ
സൂര്യ ശ്ച, മാമന്യു ശ്ച, മന്യുപതയ ശ്ച, മന്യു’കൃതേഭ്യഃ | പാപേഭ്യോ’ രക്ഷന്താമ് | യദ്രാത്ര്യാ പാപ’ മകാര്ഷമ് | മനസാ വാചാ’ ഹസ്താഭ്യാമ് | പദ്ഭ്യാ മുദരേ’ണ ശിശ്ഞ്ചാ | രാത്രിസ്തദ’വലുമ്പതു | യത്കിഞ്ച’ ദുരിതം മയി’ | ഇദമഹം മാ മമൃ’ത യോ നൗ | സൂര്യേ ജ്യോതിഷി ജുഹോ’മി സ്വാഹാ’ || (തൈ. അര. 10. 24)

മധ്യാഹ്ന കാല മന്ത്രചമനഃ
ആപഃ’ പുനന്തു പൃഥിവീം പൃ’ഥിവീ പൂതാ പു’നാതു മാമ് | പുനന്തുബ്രഹ്മ’ണസ്പതി ര്ബ്രഹ്മാ’ പൂതാ പു’നാതു മാമ് | യദുച്ഛി’ഷ്ടമഭോ’ജ്യം യദ്വാ’ ദുശ്ചരി’തം മമ’ | സര്വം’ പുനന്തു മാ മാപോ’‌உസതാ ഞ്ച’ പ്രതിഗ്രഹഗ്ഗ് സ്വാഹാ’ || (തൈ. അര. പരിശിഷ്ടഃ 10. 30)

സായംകാല മന്ത്രചമനഃ
അഗ്നി ശ്ച മാ മന്യു ശ്ച മന്യുപതയ ശ്ച മന്യു’കൃതേഭ്യഃ | പാപേഭ്യോ’ രക്ഷന്താമ് | യദഹ്നാ പാപ’ മകാര്ഷമ് | മനസാ വാചാ’ ഹസ്താഭ്യാമ് | പദ്ഭ്യാ മുദരേ’ണ ശിശ്ഞ്ചാ | അഹ സ്തദ’വലുമ്പതു | യ ത്കിഞ്ച’ ദുരിതം മയി’ | ഇദ മഹം മാ മമൃ’ത യോനൗ | സത്യേ ജ്യോതിഷി ജുഹോമി സ്വാഹാ || (തൈ. അര. 10. 24)

(ഇതി മംത്രേണ ജലം പിബേത്)

ആചമ്യ (ഓം കേശവായ സ്വാഹാ, ... ശ്രീ കൃഷ്ണ പരബ്രഹ്മണേ നമോ നമഃ)

ദ്വിതീയ മാർജനഃ
ദധി ക്രാവണ്ണോ’ അകാരിഷമ് | ജിഷ്ണോ രശ്വ’സ്യ വാജി’നഃ |
സുരഭിനോ മുഖാ’കരത്പ്രണആയൂഗ്ം’ഷി താരിഷത് ||

(സൂര്യപക്ഷേ ലോകയാത്രാ നിര്വാഹക ഇത്യര്ഥഃ)

ഓം ആപോ ഹിഷ്ഠാ മ’യോഭുവഃ’ | താ ന’ ഊര്ജേ ദ’ധാതന | മഹേരണാ’യ ചക്ഷ’സേ | യോ വഃ’ ശിവത’മോ രസഃ’ | തസ്യ’ ഭാജയതേ ഹ നഃ | ഉശതീരി’വ മാതരഃ’ | തസ്മാ അര’ങ്ഗ മാമ വഃ | യസ്യ ക്ഷയാ’യ ജിന്വ’ഥ | ആപോ’ ജനയ’ഥാ ച നഃ || (തൈ. അര. 4. 42)

പുനഃ മാർജനഃ
ഹിര’ണ്യവര്ണാ ശ്ശുച’യഃ പാവകാഃ യാ സു’ജാതഃ കശ്യപോയാ സ്വിന്ദ്രഃ’ | അഗ്നിം യാ ഗര്ഭ’ന്-ദധിരേ വിരൂ’പാ സ്താന ആപശ്ശഗ്ഗ് സ്യോനാ ഭ’വന്തു | യാ സാഗ്ംരാജാ വരു’ണോ യാതി മധ്യേ’ സത്യാനൃതേ അ’വപശ്യംജനാ’നാമ് | മധു ശ്ചുതശ്ശുച’യോയാഃ പാ’വകാ സ്താന ആപശ്ശഗ്ഗ് സ്യോനാ ഭ’വന്തു | യാസാം’ ദേവാ ദിവി കൃണ്വന്തി’ ഭക്ഷം യാ അന്തരി’ക്ഷേ ബഹുഥാ ഭവ’ന്തി | യാഃ പൃ’ഥിവീം പയ’സോന്ദന്തി’ ശ്ശുക്രാസ്താന ആപശഗ്ഗ് സ്യോനാ ഭ’വന്തു | യാഃ ശിവേന’ മാചക്ഷു’ഷാ പശ്യതാപശ്ശിവയാ’ തനു വോപ’സ്പൃശത ത്വച’ മ്മേ | സര്വാഗ്’മ് അഗ്നീഗ്‍മ് ര’പ്സുഷദോ’ ഹുവേ വോ മയിവര്ചോ ബല മോജോ നിധ’ത്ത || (തൈ. സം. 5. 6. 1)
(മാര്ജനം കുര്യാത്)

അഘമര്ഷണ മന്ത്രംഃ പാപവിമോചനം

(ഹസ്തേന ജലമാദായ നിശ്ശ്വസ്യ വാമതോ നിക്ഷിതപേത്)
ദ്രുപദാ ദി’വ മുഞ്ചതു | ദ്രുപദാ ദിവേ ന്മു’മുചാനഃ |
സ്വിന്ന സ്സ്നാത്വീ മലാ’ ദിവഃ | പൂതം പവിത്രേ’ണേ വാജ്യ’മ് ആപ’ ശ്ശുന്ദന്തു മൈന’സഃ || (തൈ. ബ്രാ. 266)

ആചമ്യ (ഓം കേശവായ സ്വാഹാ, ... ശ്രീ കൃഷ്ണ പരബ്രഹ്മണേ നമോ നമഃ)
പ്രാണായാമമ്യ

ലഘുസംങ്കല്പഃ
പൂര്വോക്ത ഏവംഗുണ വിശേഷണ വിശിഷ്ഠായാം ശുഭതിഥൗ മമോപാത്ത ദുരിത ക്ഷയദ്വാരാ ശ്രീ പരമേശ്വര മുദ്ദിസ്യ ശ്രീ പരമേശ്വര പ്രീത്യര്ഥം പ്രാതസ്സംധ്യാംഗ യഥാ കാലോചിത അര്ഘ്യപ്രദാനം കരിഷ്യേ ||

പ്രാതഃ കാലാര്ഘ്യ മന്ത്രം
ഓം ഭൂര്ഭുവസ്സുവഃ’ || തഥ്സ’വിതുര്വരേ’ണ്യം ഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ ധീമഹി | ധിയോ യോ നഃ’ പ്രചോദയാ’ത് || 3 ||

മധ്യാഹ്നാര്ഘ്യ മന്ത്രം
ഓം ഹഗ്ം സശ്ശു’ചിഷ ദ്വസു’രംതരിക്ഷസ ദ്ദോതാ’ വേദിഷദതി’ഥി ര്ദുരോണസത് | നൃഷ ദ്വ’രസ ദൃ’തസ ദ്വ്യോ’മസദബ്ജാ ഗോജാ ഋ’തജാ അ’ദ്രിജാ ഋതമ്-ബൃഹത് || (തൈ. അര. 10. 4)

സായം കാലാര്ഘ്യ മന്ത്രം
ഓം ഭൂര്ഭുവസ്സുവഃ’ || തഥ്സ’വിതുര്വരേ’ണ്യം ഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ ധീമഹി | ധിയോ യോ നഃ’ പ്രചോദയാ’ത് || ഓം ഭൂഃ | ഓം ഭുവഃ | ഓഗ്‍മ് സുവഃ | ഓം മഹഃ | ഓം ജനഃ | ഓം തപഃ | ഓഗ്‍മ് സത്യമ് | ഓം തഥ്സ’വിതുര്വരേ’ണ്യംഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ ധീമഹി | ധിയോയോ നഃ’ പ്രചോദയാ’ത് || ഓമാപോ ജ്യോതീ രസോ‌உമൃതംബ്രഹ്മ ഭൂ-ര്ഭുവ-സ്സുവരോമ് ||

(ഇത്യംജലിത്രയം വിസൃജേത്)

കാലാതിക്രമണ പ്രായശ്ചിത്തം
ആചമ്യ... 
പൂര്വോക്ത ഏവംഗുണ വിശേഷണ വിശിഷ്ഠായാം ശുഭതിഥൗ മമോപാത്ത ദുരിത ക്ഷയദ്വാരാ ശ്രീ പരമേശ്വര മുദ്ദിസ്യ ശ്രീ പരമേശ്വര പ്രീത്യര്ഥം കാലാതിക്രമ ദോഷപരിഹാരാര്ഥം ചതുര്ഥാ അര്ഘ്യപ്രദാനം കരിഷ്യേ ||

ഓം ഭൂര്ഭുവസ്സുവഃ’ || തഥ്സ’വിതുര്വരേ’ണ്യം ഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ ധീമഹി | ധിയോ യോ നഃ’ പ്രചോദയാ’ത് || ഓം ഭൂഃ | ഓം ഭുവഃ | ഓഗ്‍മ് സുവഃ | ഓം മഹഃ | ഓം ജനഃ | ഓം തപഃ | ഓഗ്‍മ് സത്യമ് | ഓം തഥ്സ’വിതുര്വരേ’ണ്യംഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ ധീമഹി | ധിയോയോ നഃ’ പ്രചോദയാ’ത് || ഓമാപോ ജ്യോതീ രസോ‌உമൃതംബ്രഹ്മ ഭൂ-ര്ഭുവ-സ്സുവരോമ് ||
(ഇതി ജലം വിസൃജേത്)

സജല പ്രദക്ഷിണം
ഓം ഉദ്യന്ത’മസ്തം യന്ത’ മാദിത്യ മ’ഭിഥ്യായ ന്കുര്വന്-ബ്രാ’ഹ്മണോ വിദ്വാന് ത്സകല’മ്-ഭദ്രമ’ശ്നുതേഅസാവാ’ദിത്യോ ബ്രഹ്മേതി || ബ്രഹ്മൈവ സന്-ബ്രഹ്മാപ്യേതി യ ഏവം വേദ || അസാവാദിത്യോ ബ്രഹ്മ || (തൈ. അര. 2. 2)

(ഏവമ് അര്ഘ്യത്രയം ദദ്യാത് കാലാതിക്രമണേ പൂര്വവത്)
(പശ്ചാത് ഹസ്തേന ജലമാദായ പ്രദക്ഷിണം കുര്യാത്)
(ദ്വിരാചമ്യ പ്രാണായാമ ത്രയം കൃത്വാ)

ആചമ്യ (ഓം കേശവായ സ്വാഹാ, ... ശ്രീ കൃഷ്ണ പരബ്രഹ്മണേ നമോ നമഃ)

സംധ്യാംഗ തര്പണം
പ്രാതഃകാല തര്പണം
സംധ്യാം തര്പയാമി, ഗായത്രീം തര്പയാമി, ബ്രാഹ്മീം തര്പയാമി, നിമൃജീം തര്പയാമി ||

മധ്യാഹ്ന തർപണം
സംധ്യാം തര്പയാമി, സാവിത്രീം തര്പയാമി, രൗദ്രീം തര്പയാമി, നിമൃജീം തര്പയാമി ||

സായംകാല തർപണം
സംധ്യാം തര്പയാമി, സരസ്വതീം തര്പയാമി, വൈഷ്ണവീം തര്പയാമി, നിമൃജീം തര്പയാമി ||

(പുനരാചമനം കുര്യാത്)

ഗായത്രീ അവാഹന
ഓമിത്യേകാക്ഷ’രം ബ്രഹ്മ | അഗ്നിര്ദേവതാ ബ്രഹ്മ’ ഇത്യാര്ഷമ് | ഗായത്രം ഛന്ദം പരമാത്മം’ സരൂപമ് | സായുജ്യം വി’നിയോഗമ് || (തൈ. അര. 10. 33)

ആയാ’തു വര’ദാ ദേവീ അക്ഷരം’ ബ്രഹ്മസംമിതമ് | ഗായത്രീം’ ഛന്ദ’സാം മാതേദം ബ്ര’ഹ്മ ജുഷസ്വ’ മേ | യദഹ്നാ’ത്-കുരു’തേ പാപം തദഹ്നാ’ത്-പ്രതിമുച്യ’തേ | യദ്രാത്രിയാ’ത്-കുരു’തേ പാപംതദ്രാത്രിയാ’ത്-പ്രതിമുച്യ’തേ | സര്വ’ വര്ണേ മ’ഹാദേവിസംധ്യാവി’ദ്യേ സരസ്വ’തി ||

ഓജോ’‌உസി സഹോ’‌உസിബല’മസി ഭ്രാജോ’‌உസി ദേവാനാംധാമനാമാ’സി വിശ്വ’മസി വിശ്വായു-സ്സര്വ’മസി സര്വായു-രഭിഭൂരോമ് | ഗായത്രീ-മാവാ’ഹയാമി സാവിത്രീ-മാവാ’ഹയാമി സരസ്വതീ-മാവാ’ഹയാമി ഛന്ദര്ഷീ-നാവാ’ഹയാമി ശ്രിയ-മാവാഹ’യാമി ഗായത്രിയാ ഗായത്രീ ച്ഛന്ദോ വിശ്വാമിത്രഋഷി സ്സവിതാ ദേവതാ‌உഗ്നിര്-മുഖം ബ്രഹ്മാ ശിരോ വിഷ്ണുര്-ഹൃദയഗ്‍മ് രുദ്ര-ശ്ശിഖാ പൃഥിവീ യോനിഃ പ്രാണാപാന വ്യാനോദാന സമാനാ സപ്രാണാ ശ്വേതവര്ണാ സാംഖ്യായന സഗോത്രാ ഗായത്രീ ചതുര്വിഗ്‍മ് ശത്യക്ഷരാ ത്രിപദാ’ ഷട്-കുക്ഷിഃ പംച-ശീര്ഷോപനയനേ വി’നിയോഗഃ | ഓം ഭൂഃ | ഓം ഭുവഃ | ഓഗ്‍മ് സുവഃ | ഓം മഹഃ | ഓം ജനഃ | ഓം തപഃ | ഓഗ്‍മ് സത്യമ് | ഓം തഥ്സ’വിതുര്വരേ’ണ്യം ഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ ധീമഹി | ധിയോ യോ നഃ’ പ്രചോദയാ’ത് || ഓമാപോ ജ്യോതീരസോ‌உമൃതം ബ്രഹ്മ ഭൂ-ര്ഭുവ-സ്സുവരോമ് || (മഹാനാരായണ ഉപനിഷത്)

ആചമ്യ (ഓം കേശവായ സ്വാഹാ, ... ശ്രീ കൃഷ്ണ പരബ്രഹ്മണേ നമോ നമഃ)

ജപസംകല്പഃ
പൂര്വോക്ത ഏവംഗുണ വിശേഷണ വിശിഷ്ഠായാം ശുഭതിഥൗ മമോപാത്ത ദുരിത ക്ഷയദ്വാരാ ശ്രീ പരമേശ്വര മുദ്ദിസ്യ ശ്രീ പരമേശ്വര പ്രീത്യര്ഥം സംധ്യാംഗ യഥാശക്തി ഗായത്രീ മഹാമംത്ര ജപം കരിഷ്യേ ||

കരന്യാസഃ
ഓം തഥ്സ’വിതുഃ ബ്രഹ്മാത്മനേ അംഗുഷ്ടാഭ്യാം നമഃ |
വരേ’ണ്യം വിഷ്ണവാത്മനേ തര്ജനീഭ്യാം നമഃ |
ഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ രുദ്രാത്മനേ മധ്യമാഭ്യാം നമഃ |
ധീമഹി സത്യാത്മനേ അനാമികാഭ്യാം നമഃ |
ധിയോ യോ നഃ’ ജ്ഞാനാത്മനേ കനിഷ്ടികാഭ്യാം നമഃ |
പ്രചോദയാ’ത് സര്വാത്മനേ കരതല കരപൃഷ്ടാഭ്യാം നമഃ |

അംഗന്യാസഃ
ഓം തഥ്സ’വിതുഃ ബ്രഹ്മാത്മനേ ഹൃദയായ നമഃ |
വരേ’ണ്യം വിഷ്ണവാത്മനേ ശിരസേ സ്വാഹാ |
ഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ രുദ്രാത്മനേ ശിഖായൈ വഷട് |
ധീമഹി സത്യാത്മനേ കവചായ ഹുമ് |
ധിയോ യോ നഃ’ ജ്ഞാനാത്മനേ നേത്രത്രയായ വൗഷട് |
പ്രചോദയാ’ത് സര്വാത്മനേ അസ്ത്രായഫട് |
ഓം ഭൂര്ഭുവസ്സുവരോമിതി ദിഗ്ഭന്ധഃ |

ധ്യാനമ്
മുക്താവിദ്രുമ ഹേമനീല ധവളച്ചായൈര്-മുഖൈ സ്ത്രീക്ഷണൈഃ |
യുക്താമിംദുനി ബദ്ധ രത്ന മകുടാം തത്വാര്ഥ വര്ണാത്മികാമ് |
ഗായത്രീം വരദാഭയാങ്കുശ കശാശ്ശുഭ്രങ്കപാലങ്ഗദാമ് |
ശങ്ഖഞ്ചക്ര മധാരവിന്ദ യുഗളം ഹസ്തൈര്വഹന്തീം ഭജേ ||

ചതുര്വിംശതി മുദ്രാ പ്രദർശനം
സുമുഖം സംപുടിംചൈവ വിതതം വിസ്തൃതം തഥാ |
ദ്വിമുഖം ത്രിമുഖംചൈവ ചതുഃ പഞ്ച മുഖം തഥാ |
ഷണ്മുഖോ‌உഥോ മുഖം ചൈവ വ്യാപകാഞ്ജലികം തഥാ |
ശകടം യമപാശം ച ഗ്രഥിതം സമ്മുഖോന്മുഖമ് |
പ്രലംബം മുഷ്ടികം ചൈവ മത്സ്യഃ കൂര്മോ വരാഹകമ് |
സിംഹാക്രാംതം മഹാക്രാംതം മുദ്ഗരം പല്ലവം തഥാ |

ചതുര്വിംശതി മുദ്രാ വൈ ഗായത്ര്യാം സുപ്രതിഷ്ഠിതാഃ |
ഇതിമുദ്രാ ന ജാനാതി ഗായത്രീ നിഷ്ഫലാ ഭവേത് ||

യോ ദേവ സ്സവിതാ‌உസ്മാകം ധിയോ ധര്മാദിഗോചരാഃ |
പ്രേരയേത്തസ്യ യദ്ഭര്ഗസ്ത ദ്വരേണ്യ മുപാസ്മഹേ ||

ഗായത്രീ മന്ത്രം
ഓം ഭൂര്ഭുവസ്സുവഃ’ || തഥ്സ’വിതുര്വരേ’ണ്യം ഭര്ഗോ’ ദേവസ്യ’ ധീമഹി | 
ധിയോ യോ നഃ’ പ്രചോദയാ’ത് || 

അഷ്ടമുദ്രാ പ്രദർശനം
സുരഭിര്-ജ്ഞാന ചക്രേ ച യോനിഃ കൂര്മോ‌உഥ പങ്കജമ് |
ലിങ്ഗം നിര്യാണ മുദ്രാ ചേത്യഷ്ട മുദ്രാഃ പ്രകീര്തിതാഃ ||
ഓം തത്സദ്-ബ്രഹ്മാര്പണമസ്തു |

ആചമ്യ (ഓം കേശവായ സ്വാഹാ, ... ശ്രീ കൃഷ്ണ പരബ്രഹ്മണേ നമോ നമഃ)

ദ്വിഃ പരിമുജ്യ |
സകൃദുപ സ്പൃശ്യ |
യത്സവ്യം പാണിമ് |
പാദമ് |
പ്രോക്ഷതി ശിരഃ |
ചക്ഷുഷീ |
നാസികേ |
ശ്രോത്രേ |
ഹൃദയമാലഭ്യ |

പ്രാതഃകാല സൂര്യോപസ്ഥാനം
ഓം മിത്രസ്യ’ ചര്ഷണീ ധൃതശ്രവോ’ ദേവസ്യ’ സാന സിമ് | സത്യം ചിത്രശ്ര’ വസ്തമമ് | മിത്രോ ജനാന്’ യാതയതി പ്രജാനന്-മിത്രോ ദാ’ധാര പൃഥിവീ മുതദ്യാമ് | മിത്രഃ കൃഷ്ടീ രനി’മിഷാ‌உഭി ച’ഷ്ടേ സത്യായ’ ഹവ്യം ഘൃതവ’ദ്വിധേമ | പ്രസമി’ത്ത്ര മര്ത്യോ’ അസ്തുപ്രയ’സ്വാ ന്യസ്ത’ ആദിത്യശിക്ഷ’തി വ്രതേന’ | ന ഹ’ന്യതേ ന ജീ’യതേ ത്വോതോനൈനമഗ്ംഹോ’ അശ്നോ ത്യന്തി’തോന ദൂരാത് || (തൈ. സം. 3.4.11)

മധ്യാഹ്ന സൂര്യോപസ്ഥാനം
ഓം ആ സത്യേന രജ’സാവര്ത’മാനോ നിവേശ’യ ന്നമൃതംമര്ത്യ’ഞ്ച | ഹിരണ്യയേ’ന സവിതാ രഥേനാ‌உദേവോ യാ’തിഭുവ’നാ നിപശ്യന്’ ||

ഉദ്വയ ന്തമ’സ സ്പരി പശ്യ’ന്തോജ്യോതി രുത്ത’രമ് | ദേവന്-ദേ’വത്രാ സൂര്യ മഗ’ന്മ ജ്യോതി’ രുത്തമമ് || 

ഉദുത്യം ജാതവേ’ദസം ദേവം വ’ഹന്തി കേതവഃ’ | ദൃശേ വിശ്വാ’ യ സൂര്യ’മ് || ചിത്രം ദേവാനാമുദ’ഗാ ദനീ’കം ചക്ഷു’ര്-മിത്രസ്യവരു’ണ സ്യാഗ്നേഃ | അപ്രാ ദ്യാവാ’ പൃഥിവീ അന്തരി’ക്ഷഗ്‍മ് സൂര്യ’ ആത്മാ ജഗ’ത സ്തസ്ഥുഷ’ശ്ച || 

തച്ചക്ഷു’ര്-ദേവഹി’തം പുരസ്താ’ച്ചുക്ര മുച്ചര’ത് | പശ്യേ’മ ശരദ’ശ്ശതം ജീവേ’മ ശരദ’ശ്ശതം നന്ദാ’മ ശരദ’ശ്ശതം മോദാ’മ ശരദ’ശ്ശതം ഭവാ’മ ശരദ’ശ്ശതഗ്‍മ് ശൃണവാ’മ ശരദ’ശ്ശതം പബ്ര’വാമ ശരദ’ശ്ശതമജീ’താസ്യാമ ശരദ’ശ്ശതം ജോക്ച സൂര്യം’ ദൃഷേ || യ ഉദ’ഗാന്മഹതോ‌உര്ണവാ’ ദ്വിഭ്രാജ’മാന സ്സരിരസ്യമധ്യാഥ്സമാ’ വൃഷഭോ ലോ’ഹിതാക്ഷസൂര്യോ’ വിപശ്ചിന്മന’സാ പുനാതു ||

സായംകാല സൂര്യോപസ്ഥാനം
ഓം ഇമമ്മേ’ വരുണ ശൃധീ ഹവ’ മദ്യാ ച’ മൃഡയ | ത്വാ മ’വസ്യു രാച’കേ || തത്വാ’ യാമി ബ്രഹ്മ’ണാവന്ദ’മാന സ്ത ദാശാ’സ്തേയജ’മാനോ ഹവിര്ഭിഃ’ | അഹേ’ഡമാനോ വരുണേഹ ബോധ്യുരു’ശഗ്ം സമാ’ന ആയുഃപ്രമോ’ഷീഃ ||

യച്ചിദ്ധിതേ വിശോയഥാ പ്രദേവ വരുണവ്രതമ് | മിനീമസിദ്യ വിദ്യവി | യത്കിഞ്ചേദം വരുണദൈവ്യേ ജനേ‌உഭിദ്രോഹ മ്മനുഷ്യാശ്ചരാമസി | അചിത്തേ യത്തവ ധര്മായുയോപി മമാന സ്തസ്മാ ദേനസോ ദേവരീരിഷഃ | കിതവാസോ യദ്രിരിപുര്നദീവി യദ്വാഘാ സത്യമുതയന്ന വിദ്മ | സര്വാതാവിഷ്യ ശിധിരേവദേവാ ഥാതേസ്യാമ വരുണ പ്രിയാസഃ || (തൈ. സം. 1.1.1)

ദിഗ്ദേവതാ നമസ്കാരഃ
(ഏതൈര്നമസ്കാരം കുര്യാത്)
ഓം നമഃ പ്രാച്യൈ’ ദിശേ യാശ്ച’ ദേവതാ’ ഏതസ്യാംപ്രതി’വസന്ത്യേ താഭ്യ’ശ്ച നമഃ’ |
ഓം നമഃ ദക്ഷിണായൈ ദിശേ യാശ്ച’ ദേവതാ’ ഏതസ്യാംപ്രതി’വസന്ത്യേ താഭ്യ’ശ്ച നമഃ’ |
ഓം നമഃ പ്രതീ’ച്യൈ ദിശേ യാശ്ച’ ദേവതാ’ ഏതസ്യാംപ്രതി’വസന്ത്യേ താഭ്യ’ശ്ച നമഃ’ |
ഓം നമഃ ഉദീ’ച്യൈ ദിശേ യാശ്ച’ ദേവതാ’ ഏതസ്യാംപ്രതി’വസന്ത്യേ താഭ്യ’ശ്ച നമഃ’ |
ഓം നമഃ ഊര്ധ്വായൈ’ ദിശേ യാശ്ച’ ദേവതാ’ ഏതസ്യാംപ്രതി’വസന്ത്യേ താഭ്യ’ശ്ച നമഃ’ |
ഓം നമോ‌உധ’രായൈ ദിശേ യാശ്ച’ ദേവതാ’ ഏതസ്യാംപ്രതി’വസന്ത്യേ താഭ്യ’ശ്ച നമഃ’ |
ഓം നമോ‌உവാന്തരായൈ’ ദിശേ യാശ്ച’ ദേവതാ’ ഏതസ്യാംപ്രതി’വസന്ത്യേ താഭ്യ’ശ്ച നമഃ’ |

മുനി നമസ്കാരഃ
നമോ ഗങ്ഗാ യമുനയോര്-മധ്യേ യേ’ വസന്തി തേ മേ പ്രസന്നാത്മാന ശ്ചിരംജീവിതം വ’ര്ധയന്തി നമോ ഗങ്ഗാ യമുനയോര്-മുനി’ഭ്യശ്ച നമോ നമോ ഗങ്ഗാ യമുനയോര്-മുനി’ഭ്യശ്ച ന’മഃ ||

സംധ്യാദേവതാ നമസ്കാരഃ
സന്ധ്യാ’യൈ നമഃ’ | സാവി’ത്ര്യൈനമഃ’ | ഗായ’ത്ര്യൈ നമഃ’ | സര’സ്വത്യൈ നമഃ’ | സര്വാ’ഭ്യോ ദേവതാ’ഭ്യോ നമഃ’ | ദേവേഭ്യോനമഃ’ | ഋഷി’ഭ്യോ നമഃ’ | മുനി’ഭ്യോനമഃ’ | ഗുരു’ഭ്യോ നമഃ’ | പിതൃ’ഭ്യോനമഃ’ | കാമോ‌உകാര്ഷീ’ ര്നമോനമഃ | മന്യു രകാര്ഷീ’ ര്നമോ നമഃ | പൃഥിവ്യാപസ്തേജോ വായു’രാകാശാത് നമഃ || (തൈ. അര. 2.18.52)

ഓം നമോ ഭഗവതേ വാസു’ദേവായ | യാഗ്‍മ് സദാ’ സര്വഭൂതാനി ചരാണി’ സ്ഥാവരാണി’ ച | സായം പ്രാത ര്ന’മസ്യന്തി സാ മാസന്ധ്യാ’‌உഭിരക്ഷതു || 

ശിവായ വിഷ്ണുരൂപായ ശിവരൂപായ വിഷ്ണവേ |
ശിവസ്യ ഹൃദയം വിഷ്ണുര്വിഷ്ണോശ്ച ഹൃദയം ശിവഃ ||
യഥാ ശിവമയോ വിഷ്ണുരേവം വിഷ്ണുമയഃ ശിവഃ |
യഥാ‌உംതരം ന പശ്യാമി തഥാ മേ സ്വസ്തിരായുഷി ||
നമോ ബ്രഹ്മണ്യ ദേവായ ഗോ ബ്രാഹ്മണ ഹിതായ ച |
ജഗദ്ധിതായ കൃഷ്ണായ ഗോവിന്ദായ നമോ നമഃ ||

ഗായത്രീ ഉദ്വാസന (പ്രസ്ഥാനം)
ഉത്തമേ’ ശിഖ’രേ ജാതേ ഭൂമ്യാം പ’ര്വതമൂര്ഥ’നി | ബ്രാഹ്മണേ’ഭ്യോ‌உഭ്യ’നു ജ്ഞാതാഗച്ചദേ’വി യഥാസു’ഖമ് | സ്തുതോ മയാ വരദാ വേ’ദമാതാപ്രചോദയന്തീ പവനേ’ ദ്വിജാതാ | ആയുഃ പൃഥിവ്യാം ദ്രവിണം ബ്ര’ഹ്മവര്ചസം മഹ്യം ദത്വാ പ്രജാതും ബ്ര’ഹ്മലോകമ് || (മഹാനാരായണ ഉപനിഷത്)

ഭഗവന്നമസ്കാരഃ
നമോ‌உസ്ത്വനംതായ സഹസ്രമൂര്തയേ സഹസ്ര പാദാക്ഷി ശിരോരു ബാഹവേ |
സഹസ്ര നാമ്നേ പുരുഷായ ശാശ്വതേ സഹസ്രകോടീ യുഗ ധാരിണേ നമഃ ||

ഭൂമ്യാകാശാഭി വംദനം
ഇദം ദ്യാ’വാ പൃഥിവീ സത്യമ’സ്തു | പിതര്-മാതര്യദി ഹോപ’ ബൃവേവാ’മ് |
ഭൂതം ദേവാനാ’ മവമേ അവോ’ഭിഃ | വിദ്യാ മേഷം വൃജിനം’ ജീരദാ’നുമ് ||

ആകാശാത്-പതിതം തോയം യഥാ ഗച്ഛതി സാഗരമ് |
സര്വദേവ നമസ്കാരഃ കേശവം പ്രതിഗച്ഛതി || 
ശ്രീ കേശവം പ്രതിഗച്ഛത്യോന്നമ ഇതി |

സര്വവേദേഷു യത്പുണ്യമ് | സര്വതീര്ഥേഷു യത്ഫലമ് |
തത്ഫലം പുരുഷ ആപ്നോതി സ്തുത്വാദേവം ജനാര്ധനമ് ||
സ്തുത്വാദേവം ജനാര്ധന ഓം നമ ഇതി ||
വാസനാദ്-വാസുദേവസ്യ വാസിതം തേ ജയത്രയമ് |
സര്വഭൂത നിവാസോ‌உസി ശ്രീവാസുദേവ നമോ‌உസ്തുതേ ||
ശ്രീ വാസുദേവ നമോ‌உസ്തുതേ ഓം നമ ഇതി |

അഭിവാദഃ (പ്രവര)
ചതുസ്സാഗര പര്യംതം ഗോ ബ്രാഹ്മണേഭ്യഃ ശുഭം ഭവതു | ... പ്രവരാന്വിത ... ഗോത്രഃ ... സൂത്രഃ ... ശാഖാധ്യായീ ... അഹം ഭോ അഭിവാദയേ ||

ഈശ്വരാർപണം
കായേന വാചാ മനസേംദ്രിയൈര്വാ | ബുദ്ധ്യാ‌உ‌உത്മനാ വാ പ്രകൃതേ സ്സ്വഭാവാത് |
കരോമി യദ്യത്-സകലം പരസ്മൈ ശ്രീമന്നാരായണായേതി സമര്പയാമി ||
ഹരിഃ ഓം തത്സത് | തത്സര്വം ശ്രീ പരമേശ്വരാര്പണമസ്തു |