ഋഗ്വേദം

ഋഗ്വേദം

പുരാതന ഇന്ത്യയിലെ വൈദിക സംസ്കൃത സൂക്തങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരമാണ്‌ ഋഗ്വേദം. ഹിന്ദുമതത്തിന്‌ അടിസ്ഥാനമായി കരുതപ്പെടുന്ന ചതുർ‌വേദങ്ങളിൽ ആദ്യത്തേതുമാണ്‌ ഇത്. ഇന്ദ്രൻ, വരുണൻ, അഗ്നി, വായു, സൂര്യൻ തുടങ്ങിയ ദേവതകളുടെ സ്തുതികളും ഉപാസനാക്രമങ്ങളും ആണ്‌ ഋഗ്വേദത്തിൽ കൂടുതലായും ഉള്ളത്. ഇതിനു പുറമേ സോമരസം എന്ന പാനീയം നിർമ്മിക്കാനുപയോഗിക്കുന്ന സോമം എന്ന ചെടിയെക്കുറിച്ചുള്ള പരാമർശവും ഋഗ്വേദത്തിൽ ധാരാളമായുണ്ട്. പലതായി കാണപ്പെടുമെങ്കിലും സത്യം ഏകമെന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. മുന്നൂറിൽപ്പരം ഋഷികൾ, സ്ത്രീകൾ  ഉൾപ്പെടെ, പല കാലങ്ങളിലായി ഇതിന്റെ നിർമ്മിതിയിൽ ഏർപ്പെട്ടിരുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

ആയുർവേദം, ഋഗ്‌വേദത്തിന്റെ ഉപവേദമാണ്.

മാനവരാശിക്ക് ഇന്നു ലഭ്യമായതിൽ ഏറ്റവും പുരാതനമായ സാഹിത്യ ഗ്രന്ഥമാണ് ഋഗ്വേദം. ബി.സി.ഇ. 1500-നോടടുപ്പിച്ചോ അതിനു ശേഷമോ ആണ്‌ ഋഗ്വേദം രചിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. ഋഗ്വേദത്തോടു സമകാലീനത്വമവകാശപ്പെടുന്ന ഈജിപ്തുകാരുടെ ബുക് ഓഫ് ദ ഡെഡ് ഉം ബാബിലോണിയക്കാരുടെ ഗിൽ ഗമീഷ് എന്ന ഇതിഹാസവും ഇപ്പോൾ പുരാണവസ്തു ഗവേഷകൻമാരുടെ ശ്രദ്ധയിൽ മാത്രമേ പെടുന്നുള്ളു. ആ ഗ്രന്ഥങ്ങളിലെ സാഹിത്യമോ ചിന്താഗതിയോ ഒരു ജനസമൂഹത്തെയും സ്പർശിക്കുന്നില്ല. ഇതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ഹിന്ദുക്കളുടെ സിദ്ധാന്തങ്ങളും ആചാരങ്ങളും ഇന്നും വേദങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ്.

ഇന്തോ ആര്യന്മാരുടെ മദ്ധ്യേഷ്യയിൽ നിന്നും ഇറാനിയൻ പീഠഭൂമിയിലൂടെ (അതായത് ഇന്നത്തെ അഫ്ഘാനിസ്താൻ പ്രദേശത്തു കൂടെ) ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റകാലത്താണ്‌ ഋഗ്വേദത്തിന്റെ രചന നടന്നിരിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിന്റെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ പ്രദേശം അതായത് ആധുനിക പാകിസ്താന്റെ വടക്കുഭാഗമാണ്‌ ഇതിൽ പരാമർശവിധേയമാകുന്ന ഭൂമേഖല.

രചയിതാക്കൾ

വേദങ്ങൾ അനാദി ആണെന്നും അവയെ ഋഷിമാർ ദർശിക്കുകയാണു ചെയ്യുന്നതെന്നും ഹിന്ദുക്കൾ വിശ്വസിക്കുന്നു. ഋഗ്വേദ ദൃഷ്ടാക്കൾ ആയ ഋഷിമാരെ പൊതുവിൽ പത്തു വിഭാഗങ്ങളായ് തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.

കണ്വർ (കേവല അംഗിരസുമാർ) അംഗിരസുമാർ അഗസ്ത്യർ കേവല ഭൃഗുക്കൾ വിശ്വാമിത്രർ അത്രിമാർ വസിഷ്ടന്മാർ കശ്യപർ ഭരതർ ഭൃഗുക്കൾ

എന്നീ ഋഷി വിഭാഗങ്ങൾ ആണു ഋഗ്വേദ ദ്രഷ്ടാക്കൾ.

ഋഗ്വേദവും ഭാരതചരിത്രവും

ഋഗ്വേദമന്ത്രങ്ങളെല്ലാം തന്നെ പ്രകൃതിശക്തികളെ സ്തുതിച്ചുകൊണ്ടുള്ളവയാണ്. ഇതിന്റെ രചന നടന്നിരിക്കുന്നത് കുഭാനദീതടം (ഇന്നത്തെ കാബൂൾ മുതൽ യമുനാ നദീതടം വരെയുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽ വച്ചാണ്. ആര്യന്മാരുടെ ഭാരത പ്രവേശനവും പഞ്ചനദത്തിന് (ഇന്നത്തെ പഞ്ചാബ്) ഇപ്പുറത്തുണ്ടായിരുന്ന കറുത്ത നിറമുള്ള ദസ്യുക്കളുമായുള്ള യുദ്ധങ്ങളും ആര്യന്മാരും ദസ്യുക്കളുമായി ചേർന്ന് രൂപം കൊള്ളുന്ന ഭാരതജനതയും അവരുടെ നൂതന സംസ്കാരവും ഭാരതജനതയുടെ ആര്യ - അനാര്യ ശതുക്കൾക്കെതിരായുള്ള പ്രാർഥനയും സൂക്ഷ്മദൃക്കുകൾക്ക് ഋഗ്വേദത്തിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയും.

ഋഗ്വേദത്തിലെ മന്ത്രങ്ങൾ പലകാലങ്ങളിലായി രചിക്കപ്പെട്ടതും പിന്നീട് കൃഷ്ണദ്വൈപായനനാൽ ക്രമീകരിക്കപ്പെട്ടതുമാണ്.

ആര്യന്മാർ കുഭാനദീതടത്തിൽ വെച്ചാണ് ഋഗ്വേദമന്ത്രങ്ങളുടെ രചന ആരംഭിക്കുന്നത്. പഞ്ചനദം (പഞ്ചാബ്) (അഞ്ചു നദികൾ) കടക്കാൻ പ്രകൃതിശക്തികളെ പ്രസാദിപ്പിക്കാൻ വേണ്ടിയുള്ള സ്തുതികളാണിവ. പഞ്ചനദികളിൽ അഞ്ചാമത്തേതായ ശതദ്രി (ഇന്നത്തെ സത്‌ലജ്) കടന്നെത്തുന്ന ആര്യന്മാർക്ക് നേരിടേണ്ടിവരുന്നത് അതിപ്രബലരും സംസ്കാരസമ്പന്നരുമായ ദസ്യുക്കളോടാണ്. ദശരഞ്ജ എന്നറിയപ്പെടുന്ന യുദ്ധം ആര്യന്മാരും ദസ്യുപ്രമുഖന്മാരും തമ്മിലുള്ളതാണ്. യുദ്ധത്തിൽ ജയിക്കാൻ വേണ്ടിയുള്ള സ്തുതികൾ ഋഗ്വേദത്തിൽ കാണാം. എന്നാൽ ക്രമേണ ശതദ്രി കടന്നുവന്ന ആര്യന്മാർ തദ്ദേശവാസികളായുള്ള ദസ്യുക്കളുമായി ഇടകലരുകയും ഒരു പുതയ ജനതയും സംസ്കാരവും രൂപംകൊള്ളുകയും ചെയ്തു. ഈ ആര്യ-ദ്രാവിഡ സങ്കരസമുദായമാണ് ഇന്നത്തെ ഭാരതീയജനതയുടെ പൂർവികർ. ഇവരാലാണ് ഭാരതസംസ്കാര സൃഷ്ടി നടന്നത്. ഋഗ്വേദത്തിലെ പിന്നീടുള്ള മന്ത്രങ്ങൾ ഈ ഭാരതജനതയാൽ രചിക്കപ്പെട്ടവയാണ്. ആര്യന്മാരെ ശതദ്രിക്കപ്പുറത്തു തടഞ്ഞ് നിർത്തുവാനും ആര്യ-അനാര്യ ശത്രുക്കളിൽനിന്ന് രക്ഷക്കും വേണ്ടി പ്രകൃതിശക്തികളോടുള്ള അപേക്ഷയോ പ്രാർഥനയോ ഒക്കെയാണ് അവ. ചുറ്റമുള്ള ശത്രുക്കളിൽ നിന്നുള്ള രക്ഷക്കായുള്ള ഒരു മുറവിളി ഋഗ്വേദത്തിൽ ഉടനീളം കാണാം.

ഹിന്ദുക്കളുടെ പുണ്യനദിയായ ഗംഗയെക്കുറിച്ച് വളരെ ചെറിയൊരു പരാമർശം മാത്രമേ ഋഗ്വേദത്തിലുള്ളു. അതിനപ്പുറത്തുള്ള ഭൂവിഭാഗത്തെക്കുറിച്ച് യാതൊരു പരാമർശവും ഇല്ല. അതിനാൽ യമുനാനദീതടം വരെയുള്ള പ്രദേശങ്ങളെപ്പറ്റിമാത്രമേ ഋഗ്വേദമന്ത്രങ്ങളുടെ സൃഷ്ടിനടത്തിയ ജനതക്ക് അറിവുണ്ടായിരുന്നുള്ളു എന്ന് കരുതാം.

ഈ മന്ത്രങ്ങൾ സ്തുതികൾ എന്നതിലുപരി അന്നത്തെ ജനതയുടെ സംസ്കാരവും സാഹിത്യവും കലയും ജീവിതരീതിയും വിളിച്ചോതുന്നു. അതിമഹത്തായ ദർശനങ്ങളുടെ ഉറവിടവുമാണ് പിൽകാലത്ത് ഈ മന്ത്രങ്ങൾ കൃഷ്ണദ്വൈപായനനാൽ ക്രമപ്പെടുത്തപ്പെടുകയും ഋഗ്വേദം എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്തു.

ഋഗ്വേദ പഠന രീതി

ഋഗ്വേദത്തിലെ മന്ത്രങ്ങളെ ഋക്കുകൾ എന്നുപറയുന്നു. രണ്ടുതരത്തിൽ വർഗീകരണങ്ങൾ ഉണ്ട്.

മണ്ഡലം, സൂക്തം എന്ന രീതി

ഈ വർഗീകരണത്തിൽ ഋഗ്വേത്തെ 10 മണ്ഡലങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓരോ മണ്ഡലത്തെയും അനേകം സൂക്തങ്ങളായി വിഭജിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓരോ സൂക്തവും അനേകം മന്ത്രങ്ങൾ അഥവാ ഋക്കുകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. കേരളത്തിലെ അമ്പലവാസികളിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന ബ്രാഹ്മണർ മണ്ഡലം-സൂക്തം-മന്ത്രം എന്ന ഈ രീതിയാണ് പിന്തുടർന്നിരുന്നത്.

അഷ്ടകം, വർഗ്ഗം എന്ന രീതി

ഈ വർഗീകരണത്തിൽ ഋഗ്വേത്തെ 8 അഷ്ടകങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓരോ അഷ്ടകത്തെയും അനേകം വര്ഗങ്ങളായി വിഭജിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓരോ വർഗവും അനേകം മന്ത്രങ്ങൾ അഥവാ ഋക്കുകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. കേരളത്തിലെ നമ്പൂതിരി ബ്രാഹ്മണർ ഈ രീതിയാണ് പിന്തുടർന്നിരുന്നത്. നമ്പൂതിരിമാർ അഷ്ടകം എന്നുള്ളത് അട്ടം എന്ന് ചുരുക്കിപ്പറയുക പതിവായിരുന്നു.

തുടക്കം

॥ॐ॥ അഗ്നിമീളേ പുരോഹിതം യജ്ഞസ്യ ദേവമൃത്വിജം ।
ഹോതാരം രത്നധാതമമം ॥ (മണ്ഡലം:1, സൂക്തം:1, മന്ത്രം:1) (ഋഗ്വേദത്തിലെ പ്രഥമ മന്ത്രം)

ഒടുക്കം

സംസമിധ്യുവസേ വൃഷന്നഗ്നേ
വിശ്വാന്യര്യ ആ ।
ഇളസ്വദേസാമിധ്യസേ
സ നോ വസൂന്യാ ഭര ॥ (മണ്ഡലം:10, സൂക്തം:191, മന്ത്രം:1)

സം ഗച്ഛധ്വം സം വദധ്വം
സം വോ മനാംസി ജാനതാം ।
ദേവാ ഭാഗം തഥാ പൂർവം
സംജാനാനാ ഉപാസതേ ॥ (മണ്ഡലം:10, സൂക്തം:191, മന്ത്രം:2)

സമാനോ മന്ത്ര: സമിതി: സമാനി
സമാനം മന: സഹ ചിത്തമേഷാം ।
സമാനം മന്ത്രമാഭി മന്ത്രയേ വ:
സമാനേന വോ ഹവിഷാ ജുഹോമി ॥ (മണ്ഡലം:10, സൂക്തം:191, മന്ത്രം:3)

സമാനീ വ ആകൂതി:
സമാനാ ഹൃദയാനി വ: ।
സമാനമസ്തു വോ മനോ
യഥാ വ: സുസഹാസതി ॥ (മണ്ഡലം:10, സൂക്തം:191, മന്ത്രം:4) (ഋഗ്വേദത്തിലെ അവസാന മന്ത്രം)

ഋഗ്വേദത്തിലെ ദേവന്മാർ

ഋഗ്വേദം ഹിന്ദുമതത്തിന്റെ മൂലഗ്രന്ഥമാണെങ്കിലും ഹിന്ദുക്കൾ ഇന്ന് ആരാധിക്കുന്ന ദേവന്മാർക്ക് അതിൽ ഒരു സ്ഥാനവുമില്ല. വിഷ്ണുവിനെ അഞ്ചു മന്ത്രങ്ങളിൽ സ്തുതിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും മറ്റ് ദേവൻമാരോടു താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ പ്രാബല്യം കുറഞ്ഞ ഒരു ദേവനാണ് അദ്ദേഹം. ഭൂമി, ആകാശം, സ്വർഗം ഇവ മൂന്നിനെ സംബന്ധിച്ചവരായി 33 ദേവതകൾ ഋഗ്വേദത്തിൽ സ്തുതിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.  ഇവരിൽ പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നവരാണ്.

ഇന്ദ്രൻ
അഗ്നി
വരുണൻ
വായു
വിഷ്ണു
മാതരിശ്വാനൻ

ദയാനന്ദ സരസ്വതിയെ പൊലുള്ളവർ വേദത്തിലെ സ്തുതികളെല്ലാം ഏകനായ ഈശ്വരനെ സംബന്ധിച്ചുള്ളതാകുന്നു എന്നു സമർത്ഥിക്കുന്നു. ഇന്ദ്രൻ, വരുണൻ, വിഷ്ണു, മാതരിശ്വാനൻ മുതലായവ ഈശ്വരന്റെ വിവിധ നാമങ്ങൾ ആണെന്ന് അദ്ദേഹം തന്റെ കൃതികളിൽ വേദം തന്നെ പ്രമാണമാക്കി സമർത്ഥിക്കുന്നു.

ഭാഷ്യങ്ങൾ

ഭാരതത്തിൽ വേദങ്ങളെ വ്യാഖ്യാനിക്കുക എന്നത് വളരെ പ്രാചീന കാലം മുതൽക്ക് തന്നെ ഒരു പണ്ഡിത സപര്യയായിരുന്നു. വേദങ്ങളെ വ്യാഖ്യാനിക്കുന്ന ശ്രമങ്ങൾ ബ്രാഹ്മണങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യക്തമാക്കാം. അർത്തവാദങ്ങൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ബ്രാഹ്മണഭാഗങ്ങൾ വൈദികക്രിയകളേയും അവയുടെ മ്യ്യ്ല്യത്തേയും പ്രതിപാദിക്കുന്നതിനു പുറമേ യാഗത്തിനുപയോഗിക്കുന്ന മന്ത്രങ്ങളുടെ വിവരണപൂര്വ്വമായ വ്യാഖ്യാനവുയ്ം നൽകുന്നുണ്ട്.

ഋഗ്വേദത്തിന്റെ മലയാള തർജ്ജമകൾ

മലയാളത്തിൽ ഋഗ്വേദത്തിന് പ്രധാനമായും രണ്ട് തർജ്ജമകളാണ് ഉള്ളത്. ആദ്യത്തേത് വള്ളത്തോളിന്റെ പദ്യരൂപത്തിലുള്ള തർജ്ജമയാണ്. രണ്ടാമത്തേത് ഒ. എം. സി. നാരായണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിന്റെ പദാനുപദമായി അന്വയക്രമത്തിലുള്ള വ്യാഖ്യാനമാണ്.

ഋഗ്വേദ ബ്രാഹ്മണങ്ങൾ

1. ഐതരേയബ്രാഹ്മണം
2. കൗശിതകീബ്രാഹ്മണം

ഋഗ്വേദ ആരണ്യകങ്ങൾ

1. ഐതരേയാരണ്യകം
2. കൗശിതകീ ആരണ്യകം