കാശ്മീരവും ദേവതാ സങ്കൽപ്പവും
കശ്മീരേ ഭവഃ കാശ്മീരഃ, കശ്മീരത്തിൽ ഉണ്ടായത് എന്തോ അത് കാശ്മീരം. ഇതിനെ നമ്മൾ ദേശമായിട്ട് പറയാറുണ്ട്. ദേശമായിട്ട് പറയുമ്പോൾ
ശാരദാമഠമാരഭ്യ കുങ്കുമാദ്രിതടാന്തകഃ
താവത്കാശ്മീരദേശഃ സ്യാത് പഞ്ചാശദ്യോജനാത്മമകഃ
എന്ന് ശക്തിസംഗമതന്ത്രം ഏഴാമത്തെ പടലം വിവരിക്കുന്നു.
ശാരദാമഠം തുടങ്ങി കുങ്കുമാദ്രിയുടെ തടത്തിന്റെ അവസാനം വരെയുള്ള അൻപത് യോജനയുള്ള സ്ഥലതത്തെയാണ് കാശ്മീരമെന്ന് വിളിക്കുന്നത്. കാശ്മീരിലെ പർവ്വതത്തിന്റെ പേരാണ് കുങ്കുമാദ്രി. പുത്രശോകം നിമിത്തം വിപാഷാ നദിയിൽ മുങ്ങിയ വസിഷ്ഠന്റെ കഥ കാശ്മീരുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്. അഗ്നിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടും കാശ്യപ മഹർഷിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടും അനേകം കഥകൾ പറയാറുണ്ട്.
ഈ കഥയിൽ നിന്ന് മാറി എന്താണ് കശ്മീരമെന്ന പദത്തിന്റെ അർഥമെന്ന് ചോദിച്ചാൽ,
കശ് ധാതുവിൽ നിന്നാണ് കാശ്മീരമെന്ന പദം വന്നിരിക്കുന്നത്. കശ് ധാതുവിന്റെ മൂലമായ അർഥം ശബ്ദം, ഗതി, ശാസനം എന്നിങ്ങനെയാണ്. കശതി ശബ്ദായതേ ശാസ്തി താഡയതിവാ കരണസ്യ കർതൃവിവക്ഷയാ ഇതി. ശാസനം ചെയ്യുന്നതും അഥവാ ശരീരത്തെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതും, കർത്താവിന്റെ വിവക്ഷയനുസരിച്ച് ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ താഡിക്കുന്നതുമായ ശബ്ദമാണ് കശത്വം. അതിലൂടെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്നതാണ് കശ്മീരം.
തന്ത്രത്തെ ആധാരമാക്കി കശ്മീരദേശത്തെ ശരീരത്തിന്റെ ശിരസ്സായി സങ്കൽപ്പിച്ചാൽ നമ്മളുടെ ശരീരത്തിലെ ഏതൊരു പ്രവൃത്തിക്കും കാരണമായ ഗതിയേയും, ഇന്ദ്രിയങ്ങളുടെ പ്രവൃത്തിയ്ക്ക് കാരണമായ ശബ്ദത്തേയും ഉണ്ടാക്കി ശരീരത്തിനെ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് ശിരസ്സാണ്. നിങ്ങളുടെ ഇച്ഛയാണ് ഏതൊരു സൃഷ്ടിയുടേയും മൂലമായി ഇരിക്കുന്നത്. ആത്മജന്യാ ഭവേദിച്ഛാ എന്ന് പറയുന്നതിന് കാരണം ഇതു തന്നെയാണ്. അതാണ് ശരീരത്തിന് അകത്ത് ഉള്ള കൃതി അഥവാ വ്യാപാരത്തിനും, ചേഷ്ട , ക്രിയ എന്നിവയ്ക്കും ആധാരം.
തുടങ്ങുന്നതും അവസാനിക്കുന്നതും ഇവിടെ തന്നെയാണ്. സൃഷ്ടിയുടെ ആരംഭവും സംഹാരവും ഇവിടെ തന്നെയാണ്.
ഉദാഹരണത്തിന് ശിവ ശബ്ദത്തെ യോജിപ്പിച്ചാൽ, തനൂകരണം എന്ന അർഥത്തിലുള്ള ശോ ധാതുവിൽ നിന്നാണ് ശിവ ശബ്ദം വരുന്നത്. തനൂകരണം എന്നാൽ വിസ്തരിപ്പിക്കുന്നത് എന്ന അർഥത്തിൽ സ്വീകരിച്ചാൽ ഒന്നിൽനിന്ന് പലതായി വിസ്തരിപ്പിക്കുന്നവനാരോ ആ ദേവനാണ് ശിവൻ. ഇതെ തനൂകരണത്തെ നിശാനം അഥവാ അല്പമാക്കുക എന്ന അർഥത്തെ സ്വീകരിച്ചാൽ വിസ്തരിക്കപ്പെട്ട ജഗത്തിനെ സംഹരിക്കുന്നവനായി ശിവൻ മാറും. ഇത് തന്നെയാണ് സംഹാരത്തിന്റെ പ്രത്യേകത. സൃഷ്ടിയും അതുപോലെ തന്നെ സംഹാരവും ഒരു ദേവനിലേക്ക് യോജിപ്പിക്കാം.
ഇതെ തലം ആണ് കാശ്മീരദേശത്തിന്റെ തന്ത്രക്രിയയിലേക്ക് യോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. കാശ്മീരത്തിൽ സംഹാരത്തെയാണ് യോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഈ സംഹാരം തന്നെയാണ് സൃഷ്ടിയുടെ മൂലമായി ഇരിക്കുന്നത്. ഏതൊരു സൃഷ്ടിയും ഉണ്ടാകണമെങ്കിൽ സംഹാരം ആവശ്യമാണ്. കേരളത്തിൽ ആകട്ടെ സൃഷ്ടിയാണ്. സൃഷ്ടിയുടെ ആധാരം എന്നത് സംഹാരമാണ് എന്നതാണ് തന്ത്രക്രിയയിൽ കാശ്മീരവുമായി തന്ത്രത്തിലുള്ള ബന്ധം. ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടത് ദേവതയുമായിട്ട് അല്ല തന്ത്രത്തിന്റെ വിധാനപദ്ധതിയുമായിട്ടാണ് ബന്ധം. ഇതിനെ ആധാരമാക്കിയാണ് കേരളത്തിന്റെ മന്ത്രോദ്ധാരത്തെ ആചാര്യന്മാർ ഉണ്ടാക്കിയിരിക്കുന്നത്.
ഇന്ന് ഈ മന്ത്രോദ്ധാരവിധാനം കേരളീയ മന്ത്രവാദത്തിൽ നിന്ന് നഷ്ടപ്പെട്ടു പോയതാണ് നമുക്ക് ഇതിനെ മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കാത്തതിന് കാരണം. അതായത് നമുക്ക് വ്യത്യസ്ത ന്യാസങ്ങളിലൂടെ ഏത് മന്ത്രമൂർത്തികളേയും സൃഷ്ടിക്കാനുള്ള വിധാനം ഉണ്ടായിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് കേരളീയ മന്ത്രവാദത്തിൽ മന്ത്രമൂർത്തികളാണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്, ക്ഷേത്രമൂർത്തികളല്ല. മന്ത്രമൂർത്തികളുടെ വിധാനം കേരള ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ കാണാറില്ല. പുസ്തകത്തിലെ മന്ത്രങ്ങൾ കാണാതെ പഠിക്കുന്ന രീതിയും കേരളത്തിലുണ്ടായിരുന്നില്ല.
തന്ത്രത്തിൽ ഏതൊരു ക്രിയ ചെയ്യുമ്പോഴും നാം സംഹാരത്തിൽ തുടങ്ങുന്നതിന് കാരണം സൃഷ്ടിയുടെ മൂലം സംഹാരമായത് കൊണ്ടാണ്. ഇതെ കാരണം കൊണ്ടാണ് ആചാര്യസ്വാമികൾ മൂലമായി മാതൃകാന്യാസത്തെ യോജിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ശാംഭവീ ദീക്ഷയെന്ന് വ്യവസ്ഥ ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. ( കേരളത്തിൽ ഇതിനെ സൌരമായി യോജിപ്പിച്ച് പ്രായോഗികമായി തന്നെ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു, ഇന്ന് ആ പദ്ധതി ഇല്ലായെന്ന് മാത്രമല്ല സൌരമെന്നത് ഗായത്ര്യുപാസനയെന്ന തലത്തിലേക്ക് ചുരുങ്ങുകയും ചെയ്തു).
കാശ്മീരപദ്ധതിയിൽ ദേവതാ യജനം എന്നത് കേരളത്തിലെ പോലെ ധ്യാനരൂപമല്ല, ന്യാസരൂപത്തിലാണ്. കാണുമ്പോൾ അ, ആ, ഇ, ഈ എന്ന് മാത്രമേ കാണൂ. പക്ഷെ അതിലേക്ക് ഏത് തരത്തിൽ ഏത് ഭാവത്തിൽ മാതൃകാ ന്യാസമാണോ അക്ഷരന്യാസമാണോ വർണ്ണന്യാസമാണോ ലിപിന്യാസമാണോ യോജിപ്പിക്കേണ്ടത് എന്ന് ചിന്തിച്ച് അതിന്റെ ആധാരമൂർത്തികളെ പ്രത്യേകിച്ച് സൃഷ്ടിയിലും സ്ഥിതിയിലും സംഹാരത്തിലും മനസ്സിലാാക്കി, അതായത് ഭഗവാന്മാർ ഭഗവതിമാർ, ഈശ്വരന്മാർ ഇശ്വരികൾ, പരമേശ്വരന്മാർ പരമേശ്വരി, വിശ്വേശ്വര മൂർത്തികൾ ഇങ്ങിനെ മനസ്സിലാക്കി മൂർത്തീഭാവങ്ങളെ യോജിപ്പിക്കണമെന്നാണ് നിയമം. ഇന്ന് ഈ ദേവതകളെല്ലാം തന്നെ നമുക്ക് ഒന്നാണ്. ആദ്യം മനസ്സിലാക്കേണ്ടത് ഇവരെല്ലാം താന്ത്രികവിധാനത്തിൽ വേറെ വേറെയാണെന്നും, ഓരോരുത്തർക്കും അവരുടെ ധർമ്മവും ഉണ്ടെന്നതാണ്.
ഉദാഹരണത്തിന് മന്ത്രസപ്തശതീ എന്ന ഗ്രന്ഥം നോക്കിയാൽ നമുക്ക് സപ്തശതിയുടെ എല്ലാ ശ്ലോകങ്ങളേയും മന്ത്രരൂപത്തിലേക്ക് ന്യസിച്ചിരിക്കുന്നത് കാണാം. അത് ന്യാസപദ്ധതിയുടെ സ്വരൂപമാണ്. അതിന്റെ യുക്തി മനസ്സിലാക്കിയില്ലായെങ്കിൽ ദേവതയുടെ ഏത് ഭാവമെന്ന് തിരിച്ചറിയുക അസാധ്യമാകും.
ഇനി പൂർവ്വം പറഞ്ഞ കശ്മീരമെന്ന പദത്തിന്റെ അർഥത്തെ യോജിപ്പിച്ച് ചിന്തിച്ചാൽ നമുക്ക് ഒരു കാര്യം മനസ്സിലാക്കാം. കർത്താവിന്റെ വിവക്ഷയനുസരിച്ച് സൃഷ്ടിയുടെ മൂലമായ ശബ്ദത്തെ അല്ലെങ്കിൽ അതിന്റെ സ്വരൂപത്തെ ഉണ്ടാക്കുന്ന പദ്ധതിയാണ് കാശ്മീര പദ്ധതി.
ത്രിഖണ്ഡേശ്വരി എന്ന് ദേവിയെ വിളിച്ചാൽ, ദേവി ത്രിഖണ്ഡയല്ല, മൂന്നു ഖണ്ഡങ്ങളുടേയും ഈശ്വരിയായിട്ടാണ് ഇരിക്കുന്നത്. പരാ, പശ്യന്തീ എന്നിവയെ നോക്കിയാൽ ദേവി പരയല്ല പരാത്പരയാണ്. അക്ഷരാത്മമികയായി സങ്കൽപ്പിച്ചാൽ അക്ഷരത്തിന് മൂലമായി ഇരിക്കുന്നത് മാതൃകാ സ്വരൂപത്തിലുള്ള അമ്മമാരാണ്. ഇവിടെ അതിനും മുകളിലാണ് ദേവിയുടെ സ്ഥാനം കൽപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. മാതൃകാന്യാസത്തിനും ഉപരിയായി അതിനും ആധാരമായി ഇരിക്കുന്ന ഭാവമാണ് ദേവിയ്ക്ക്. ഇവിടെ ദേവി കാണപ്പെടുന്നവളല്ല, കാണുന്നവളാണ്, കേൾക്കപ്പെടുന്നവളല്ല കേൾക്കുന്നവളാണ്. മനസ്സങ്കല്പത്തിന് വിഷയമല്ല. എന്നാൽ മനനം ചെയ്യുന്നവളാണ്. വിശേഷേണ അറിയപ്പെടുന്നവളല്ല അറിയുന്നവളാണ്.
ഇതാണ് കാശ്മീരപദ്ധതിയുടെ പ്രത്യേകത. കാലാന്തരത്തിൽ അവിടെ എല്ലാ ദേവതോപാസനനാ പദ്ധതിയേയും കുറിച്ച് എഴുതപ്പെട്ടു എങ്കിലും അടിസ്ഥാനപരമായി കാശ്മീരപദ്ധതിയെന്നത് ന്യാസക്രമത്തിൽ അടിസ്ഥാനമായി നിൽക്കുന്ന ഒന്നാണ്. അതിന്റെ ദീക്ഷാ പദ്ധതികളും ഇതര ദേശങ്ങളിലെ പദ്ധതികളുമായി ചേർന്ന് നിൽക്കുന്നത് അല്ല.
ഇതേ രീതിയിൽ അതായത് കാശ്മീരപദ്ധതിയിലുള്ള പോലെ തന്നെ വിധാനം കൽപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന മന്ത്രവിധാനം പ്രത്യേകം ഉള്ള സ്ഥലമാണ് കേരളം. അതിനെ മനസ്സിലാക്കണമെങ്കിൽ ഇവിടെയുള്ള തനത് ശൈലിയേയും, മന്ത്രമൂർത്തികളെ സൃഷ്ടിക്കുന്ന മന്ത്രവിധാനത്തേയും, ക്ഷേത്രബിംബങ്ങളിലേക്ക് വിന്യസിക്കുന്ന ക്ഷേത്രതന്ത്രത്തേയും, ഇതിൽ നിന്നെല്ലാം വ്യത്യസ്തമായി ഇരിക്കുന്ന വ്യക്തിഗതമായ ഉപാസനാ പദ്ധതിയേയും പ്രത്യേകം പ്രത്യേകം മനസ്സിലാക്കേണ്ടത് ആവശ്യമാണ്. കാരണം ഇവയെല്ലാം വേറെ വേറെയാണ്.
ഇവിടെയാണ് ചോദ്യം, ഈ വ്യത്യസ്തപദ്ധതികൾ നിലനിൽക്കുന്ന കേരളത്തിലേക്ക്, ഈ ദേശത്തിലുള്ളതല്ലാത്ത ഏതെങ്കിലും ഒരു പ്രത്യേക ദേവതയെ കൊണ്ടു വന്നാൽ കേരളത്തിലെ ഏതൊക്കെ പദ്ധതിയിലേക്ക് ആ ദേവതയെ യോജിപ്പിക്കും. അത് സാധ്യമാകുമോ.... ഉത്തരം ഓരോരുത്തരുടേയും യുക്തിയ്ക്ക് വിടുന്നു.
(പ്രത്യേകശ്രദ്ധയ്ക്ക്, ഇവിടെ വേദാന്തത്തിലേയോ അതുപോലെയുള്ള ഇതര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയോ സകലം ബ്രഹ്മമയം എന്ന തത്ത്വം യോജിപ്പിക്കുവാൻ ശ്രമിക്കരുത്. ഇത് പറയുന്നത് കേരളത്തിലെ തനത് മാന്ത്രികവിധാനത്തെയും, തന്ത്രത്തേയും ആധാരമാക്കിയാണ്)
