ശിവാനന്ദലഹരീ – ശങ്കരാചാര്യര്‍ (61-70)
📝 സ്ലോകം :-
അങ്കോലം നിജബീജസന്തതിരയസ്കാന്തോപലം സൂചികാ
സാധ്വീ നൈജവിഭും ലതാ ക്ഷിതിരുഹം സിന്ധുഃ സരിദ്വല്ലഭം |
പ്രാപ്നോതീഹ യഥാ തഥാ പശുപതേഃ പാദാരവിന്ദദ്വയം
ചേതോവൃത്തിരുപേത്യ തിഷ്ഠതി സദാ സാ ഭക്തിരിത്യുച്യതേ || 61 ||
👉 അർത്ഥം :-
ഇഹ – ഈ ലോകത്തില്; നിജബീജസന്തതിഃ – തന്റെ വിത്തുകളുടെ സമൂഹം; അങ്കോലം – അങ്കോലമെന്ന വൃക്ഷത്തേയും; സൂചികാ സുചി അയസ്കന്തോപലം – അയസ്കാന്തക്കല്ലിനേയും; സാദ്ധ്വീ – പാതിവ്രത്യമുള്ളവ‍ള്‍ ; നൈജവിഭും – തന്റെ ഭര്‍ത്താവിനേയും; ലതാ ക്ഷിതിരുഹം – വള്ളി മരത്തിനേയും; സിന്ധുഃ സരിദ്വല്ലഭം – നദി സമുദ്രത്തേയും; യഥാ പ്രാപ്നോതി – ഏതുവിധത്തി‍ല്‍ പ്രാപിക്കുന്നുവോ; തഥാ പ്രാപ്നോതി – അതുപോലെ മനസ്സിന്റെ വ്യാപാരം; തഥാ ചേതോവൃത്തിഃ – അതുപോലെ മനസ്സിന്റെ വ്യാപാരം; പശുപതേഃ – സര്‍വ്വേശ്വരനായ ശംഭുവിന്റെ; പാദാരവിന്ദദ്വയം – പദകമലങ്ങ‍ള്‍ രണ്ടിനേയും; ഉപേത്യ സദാ – പ്രാപിച്ചിട്ട് ഏതുകാലത്തും; തിഷ്ഠതി – സാ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു എന്ന അതാണ്; ഭക്തിഃ ഇതി ഉച്യതേ – ഭക്തി എന്ന് പറയപ്പെടുന്നത്.
ഞെട്ടറ്റുവീണ അങ്കോലമരത്തിന്റെ(മൂത്തുപഴുത്ത) കായ്കള്‍ വീണ്ടും അവയുടെ പഴയസ്ഥാനത്തേക്കുതന്നെ കുതിച്ചെത്തുന്നതെങ്ങിനേയോ, സൂചി അയസ്മാന്തത്തിലേക്കു ആകര്‍ഷിക്കപ്പെടുന്നതെങ്ങിനേയൊ, ഒരു പതിവൃത, തന്റെ ഭര്‍ത്താവിനേയും ഒരു ലത വൃക്ഷത്തേയും നദി സമുദ്രത്തേയും പ്രാപിക്കുന്നതെങ്ങിനേയോ അതുപോലെതന്നെ മനുഷ്യന്റെ ചിത്തവൃത്തി ഈശ്വരോന്മുഖമായിതീര്‍ന്ന് സ്വയമേവ ഭഗവച്ചരണാരാവിന്ദങ്ങളെ പ്രാപിച്ചിട്ട് എല്ലായ്പോഴും അവിടെതന്നെ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നുവെങ്കില്‍ അതു തന്നെയാണ് യഥാര്‍ത്ഥമായ ഭക്തി എന്ന് പറയപ്പെടുന്നത്.
📝 സ്ലോകം :-
ആനന്ദാശ്രുഭിരാതനോതി പുളകം നൈ‍ര്‍മ്മല്യതഃ ഛാദനം
വാചാ ശംഖമുഖേ സ്ഥിതൈശ്ച ജഠരാപൂര്‍ത്തിം ചരിത്രാമൃതൈഃ |
രുദ്രാക്ഷൈര്‍ഭസിതേന ദേവ വപുഷോ രക്ഷ‍ാം ഭവദ്ഭാവനാ –
പര്യങ്കേ വിനിവേശ്യ ഭക്തിജനനീ ഭക്താര്‍ഭകം രക്ഷതി || 62 ||
👉 അർത്ഥം :-
ദേവ! – ഹേ പ്രഭോ!; ഭക്തിജനനീ – ഭക്തിയാകുന്ന മാതാവ്; ഭക്താര്‍ഭകം – ഭക്തനാവുന്ന കുട്ടിയെ; ഭവദ്ഭാവനാപര്‍യ്യങ്കേ – നിന്തിരുവടിയുടെ ധ്യാനമാകുന്ന കട്ടിലില്‍; വിനിവേശ്യ – കിടത്തി; ആനന്ദാശ്രുഭിഃ പുളകം – ആനന്ദത്താ‍ല്‍ പൊഴിഞ്ഞ കണ്ണുനീര്‍കൊണ്ട് രോമാഞ്ചമുണ്ടാക്കുകയും; നൈര്‍മല്യതഃ – മനസ്സിന്റെ കളങ്കമില്ലായ്മകൊണ്ട്; ഛാദനം – പുതിപ്പിക്കുകയും; വാചാശംഖമുഖേസ്ഥിതൈഃ – (വേദം തുടങ്ങിയ) വാക്കാകുന്ന ശംഖുകളില്‍ നിറയ്ക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന; ചരിത്രാമൃതൈഃ – ഭവചാരിതമാകുന്ന അമൃതുകൊണ്ട്; ജഠരാപൂര്‍ത്തിഃ – വയറു നിറയ്ക്കുകയും; രുദ്രാക്ഷൈഃ – രുദ്രാക്ഷങ്ങള്‍കൊണ്ടും; ഭസിതേന വിപുഷഃ – ഭസ്മംകൊണ്ടും ശരീരത്തിന്ന്; രക്ഷ‍ാം ആതനോതി – രക്ഷയെ ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു; രക്ഷതി – നോക്കി രക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഹേ പ്രഭോ! ഭക്തിയെന്ന അമ്മ ഭക്തനാവുന്ന ശിശുവിനെ ഭഗവദ്ധ്യാനമാകുന്ന കട്ടിലില്‍ കിടത്തി ആനന്ദബാഷ്പം പൊഴിച്ച് ആ ശിശുവിനെ കൊള്‍മയിര്‍കൊള്ളിക്കുന്നു; മനോനൈര്‍മ്മല്യമാകുന്ന പുതപ്പുകൊണ്ട് പുതപ്പിക്കുന്നു; വേദശാസ്ത്രാദികളാകുന്ന ശംഖി‍ല്‍ നിറയ്ക്കപ്പെട്ട ഭഗവച്ചരിതാമൃതംകൊണ്ട് വിശപ്പു തീര്‍ക്കുന്നു; രുദ്രാക്ഷം, ഭസ്മം എന്നിവകൊണ്ട് ദേഹരക്ഷയേയും ചെയ്ത് ആ ശിശുവിനെ സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു.
📝 സ്ലോകം :-
മാ‍ര്‍ഗ്ഗവര്‍ത്തിതപാദുകാ പശുപതേരംഗസ്യ കൂര്‍ച്ചായതേ
ഗണ്ഡൂഷ‍ാംബുനിഷേചനം പുരരിപോര്‍ദിവ്യാഭിഷേകായതേ |
കിംഞ്ചിദ്ഭക്ഷിതമ‍ാംസശേഷകബലം നവ്യോപഹാരായതേ
ഭക്തിഃ കിം ന കരോത്യഹോ വനചരോ ഭക്താവതംസായതേ || 63 ||
👉 അർത്ഥം :-
പശുപതേഃ അംഗസ്യ – ഭഗവാന്റെ ശരീരത്തിന്ന്; മാര്‍ഗ്ഗാവര്‍ത്തിതപാടുകാ – വഴിനടന്നു തേഞ്ഞ ചെരുപ്പ്; കൂര്‍ച്ചായതേ പുരികങ്ങള്‍ക്കു നടുസ്ഥാനമായിതീരുന്നു; ഗണ്ഡുഷ‍ാംബുനിഷേചനം – വായില് നിറച്ച വെള്ളംകൊണ്ടു നനയ്‍ക്കുന്നത്; പുരരിപോഃ – മുപ്പുരാരിക്ക്; ദിവ്യാഭിഷേകായതേ – ദിവ്യമായ അഭിഷേകമായി ഭവിക്കുന്നു; കിഞ്ചിദ്ഭക്ഷിത മ‍ാംസശേഷകബളം – ഏതാനും ഭക്ഷിച്ചു ശേഷിച്ചു മ‍ാംസഖണ്ഡം; നവ്യോപഹാരായതേ -പുതിയ നിവേദ്യമായി ഭവിക്കുന്നു; വനചരഃ – വേടന്; ഭക്താവതംസായതേ – ഉത്തമഭക്തനായിത്തീരുന്നു; ഭക്തിഃ കിം – ഭക്തി എന്തുതന്നെ;
ന കരോതി അഹോ! – ചെയ്യുന്നില്ല.
കാലിലിട്ട് വളരെദൂരം ചവിട്ടിനടന്ന് തേഞ്ഞ ചെരുപ്പ് പശുപതിയുടെ ദ്രൂമദ്ധ്യസ്ഥാനത്തിന്നു അടയാളമായി തീരുന്നു; വായില് നിറച്ച ജലംകൊണ്ട് ദേവനെ അഭിഷേകം ചെയ്യുന്നു; അതിന്നുശേഷിച്ച മ‍ാംസക്കഷണംകൊണ്ട് നിവേദിക്കുന്നു. വേടന് ഭക്തന്മാരിലത്യുത്തമനായിത്തീരുന്നു; ഭക്തി എന്തുതന്നെ ചെയ്യുന്നില്ല !
[വേട്ടയാടി ഉപജീവനം കഴിച്ചുവന്നിരുന്ന ഒരു കാട്ടാളന്‍ പണ്ട് കാളഹസ്തീശ്വര ക്ഷേത്രത്തിന്നടുത്തുള്ള ഒരു വനത്തില്‍ വസിച്ചിരുന്നു. അവന്‍ നീചനും ആചരങ്ങളൊന്നുമറിയാത്തവനുമായിരുന്നുവെങ്കിലും ഒരു വലിയ ശിവഭക്തനായിരുന്നു. അവന്‍ ദിവസേന പ്രസ്തുത ക്ഷേത്രത്തി‍ല്‍ വന്നു ഭഗവദ്ദര്‍ശനം ചെയ്തുവരിക പതിവാണ്. അവന്‍ വരുമ്പോ‍ള്‍ തന്റെ വായ നിറച്ചുകൊണ്ടുവരുന്ന ജലംകൊണ്ട് ദേവന്റെ ദിവ്യവിഗ്രഹത്തിലഭിഷേകം കഴിക്കുകയും കടിച്ചുതിന്നവശേഷിച്ച മ‍ാംസഖണ്ഡംകൊണ്ട് നിവേദിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടാണ് ആ ദേവനെ പൂജിച്ചിരുന്നത്. ഇങ്ങിനെയിരിക്കെ ഒരിക്കല്‍ ഭഗവാന് സ്വഭക്തന്റെ ഭക്തിയുടെ കുരുത്തെത്രയുണ്ടെന്നു പരീക്ഷിപ്പാനുറച്ചു. ഒരു ദിവസം ഭക്തന്‍, പതിവുപോലെ പൂജക്കായി അവിടെ വന്നുചേര്‍ന്നപ്പോ‍ള്‍ ഭഗവാന്റെ കണ്ണില്‍നിന്നു കണ്ണുനീ‍ര്‍ ധാരധാരയായി ഒഴുകിക്കൊണ്ടിരുന്ന തായി അവന്‍ കണ്ടു. ദേവന്റെ കണ്ണിന്നു എന്തോ കേടു സംഭവിച്ചുട്ടുണ്ടെന്നുറച്ച് ആ ഭക്തന്‍ വല്ലാതെ പരിഭ്രമിച്ച് തന്റെ കണ്ണു ചൂന്നെടുത്ത് ഭഗവാന്റെ കണ്ണിനു പകരമായി വെപ്പാന്‍ മുതിര്‍ന്നു. തന്റെ കണ്ണു പോയ്ക്കഴിഞ്ഞാല്‍ ഭഗവാന്റെ കണ്ണിന്റെ സ്ഥാനം നിര്‍ണ്ണയിപ്പാ‍ന്‍ കഴിയുകയില്ലല്ലോ എന്നുവെച്ച് അടയാളത്തിന്നായി അവന്‍ തന്റെ തേഞ്ഞ ചെരുപ്പുകളെ ആ ദിവ്യ വിഗ്രഹത്തിന്റെ നേത്രസ്ഥാനത്തുവെച്ച് തന്റെ കാല്‍കൊണ്ടു ചവിട്ടിനിന്നു; തന്റെ കണ്ണിനെ ചൂന്നെടുക്കുവാനും തുടങ്ങി. ഭക്തന്റെ ആ ഭക്തിയുടെ നിലയറിഞ്ഞു ഭഗവാന് പ്രസന്നനായി അവനെ അനുഗ്രഹിച്ചു. സ്വസുഖത്തെ ലേശവും ഗണിക്കാത്ത ആ ഭക്തിയുടെ പരമകാഷ്ഠയെ വിശദമാക്കുന്ന ഈ പുരാണകഥയാണ് പ്രസ്തുത ശ്ലോകത്തില്‍ സുചിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്.]
📝 സ്ലോകം :-
വക്ഷസ്താഡനമന്തകസ്യ കഠിനാപസ്മാരസംമ്മര്‍ദനം
ഭൂഭൃത്പര്യടനം നമസ്സുരശിരഃകോടീരസംഘര്‍ഷണം |
കര്‍മേദം മൃദുലസ്യ താവകപദദ്വന്ദ്വസ്യ ഗൌരീപതേ
മച്ചേതോമണിപാദുകാവിഹരണം ശംഭോ സദ‍ാംഽഗീകുരു || 64 ||
👉 അർത്ഥം :-
ഗൗരീപതേ! – ശംഭോ!; പാര്‍വ്വതീനാഥ! – മംഗളമൂര്‍ത്തേ!; അന്തകസ്യ – യമന്റെ; വക്ഷസ്മാഡനം – മാറിടത്തില് വചിട്ട‍ല്‍; കഠിനാപസ്മാര – സമ്മര്‍ദ്ദനം കഠിനമായിരിക്കുന്ന അപസ്മാരത്തെ പാടെ അടിച്ചമര്‍ത്തുക; ഭൂഭൃത്പര്യടനം – പര്‍വതസഞ്ചാരം; നമസ്തൂരശിരഃകോടീരസംഘര്‍ഷണം – നമസ്കരിക്കുന്ന ദേവന്മാരുടെ തലയിലുള്ള കിരീടത്തോടുരസുക; ഇദം – എന്നിവയാണല്ലോ; മൃദുളസ്യ – ഏറ്റവും മൃദുവായിരിക്കുന്ന; താവകപദദ്വന്ദ്വസ്യ – നിന്തിരുവടിയുടെ രണ്ടു പാദങ്ങള്‍ക്കും; കര്‍മ്മ സദാ – പ്രവൃത്തി ഇനി എല്ലാ സമയത്തും; മച്ചേതോമണി പാദുകാവിഹരണം – എന്റെ ഹൃദയമാകുന്ന ഉത്തമമായ പാദുകയെ അണിഞ്ഞുകൊണ്ടുനടക്കുവാന്‍; അംഗീകുരു നിന്തിരുവടി സമ്മതിച്ചാലും.
പാര്‍വ്വതിവല്ലഭനായിരിക്കുന്ന ഭഗവ‍ന്‍ ! യമന്റെ കഠോരമായ മാറിടത്തില് ചവിട്ടുക, കഠിനമായിരിക്കുന്ന അപസ്മാരദേവതയെ ചവിട്ടിയമര്‍ത്തുക, കല്ലും മുള്ളും നിറഞ്ഞ പര്‍വ്വതത്തി‍ല്‍ നടക്കുക, കാലില്‍ വീണു നമസ്കരിക്കുന്ന ദേവന്മാരുടെ കിരീടത്തോടു കൂട്ടിമുട്ടുക, മുതലായവയാണല്ലോ ഏറ്റവും മൃദുലമായിരിക്കുന്ന നിന്തിരുവടിയുടെ കാലുകള്‍ക്കുള്ള പ്രവൃത്തി. എന്റെ ഹൃദയമാകുന്ന ഉത്തമ പാദുകയെ ഞാനിതാ കാഴ്ചവെക്കുന്നു. അതിനെ സ്വീകരിച്ച് ഇനിമേലിലെങ്കിലും അതിനെയണിഞ്ഞുകൊണ്ടു നടക്കുവാന്‍ അങ്ങയ്ക്കു തിരുവുള്ളമുണ്ടാവേണം.
📝 സ്ലോകം :-
വക്ഷസ്താഡനശങ്കയാ വിചലിതോ വൈവസ്വതോ നിര്ജ്ജരാഃ
കോടീരോജ്ജ്വലരത്നദീപകലികാനീരാജനം കുര്‍വ്വതേ |
ദൃഷ്ട്വാ മുക്തിവധൂസ്തനോതി നിഭൃതാശ്ലേഷം ഭവാനീപതേ
യച്ചേതസ്തവ പാദപദ്മഭജനം തസ്യേഹ കിം ദുര്‍ല്ലഭം || 65 ||
👉 അർത്ഥം :-
ഭവാനീപതേ! – ഹേ ഭവാനീപതേ!; യച്ചേതഃ തവ – ഏതൊരുവന്റെ മനസ്സു നിന്തിരുവടിയുടെ; പാദപദ്മഭജനം – പദകമലങ്ങളെ ഭജിക്കുന്നുവോ; തസ്യ ഇഹ – അവന്നു ഈ ലോകത്തില് ; ദുര്‍ലഭം കിം ? – ലഭിക്കതിരിക്കുന്നതു എന്തൊന്നാണ് ?; വൈവസ്വതഃ – യമ‍ന്‍; വക്ഷസ്താഡനശങ്കയാവിചലിതഃ – മറിടത്തില്‍ വചിട്ടുകിട്ടിയേക്കുമോ എന്നുള്ള ഭയത്താ‍ല്‍ ഓടിക്കളയുന്നു; നിര്ജ്ജരാഃ – ദേവന്മാര് ; കോടീരോജ്ജ്വല രത്നദീപകലികാ നീരാജനം കുര്‍വ്വതേ – കിരീടങ്ങളിലെ ഉജ്ജ്വലിക്കുന്ന രത്നങ്ങളാകുന്ന മണിവിളക്കുകളുടെ നാളങ്ങള്‍ കൊണ്ട് ആരാധനയെ ചെയ്യുകയായി; മുക്തിവധൂഃ ദൃഷ്ട്വാ – മുക്തിയാകുന്ന പെണ്‍മണി ഇതുകൊണ്ട്; നിഭൃതാശ്ലേഷം – മുറുകൈയണച്ചുകൊണ്ടുള്ള ആലിംഗനത്തെ; തനോതി – ചെയ്യുകയായി.
ഹേ ഭവാനീപതേ! അങ്ങയുടെ തൃപ്പാദപത്മത്തെ ഭജിക്കുന്ന ഒരുവന്നു ദുര്‍ലഭമായി ഈ ലോകത്തില് യാതൊന്നും തന്നെയില്ല. അന്തകന്‍ ആ പാദസേവ ചെയ്യുന്നവനെ കാണുന്ന ക്ഷണത്തില്‍, മാറിടത്തില് ചവിട്ടേറ്റ ആ പഴയ സംഭവം ഓര്‍മ്മയി‍ല്‍ വന്നവനായി കുതിച്ചു പായുകയായി; ദേവന്മാര് തങ്ങളുടെ കിരീടങ്ങളില്‍ പതിച്ച ഉജ്ജ്വലിക്കുന്ന രത്നങ്ങളാകുന്ന ദീപങ്ങളാ‍ല്‍ നീരാജനം ചെയ്യുകയായി;(തെരുതെരെ നമസ്മരിക്കുകയായി എന്ന് ദ്യോതന.) ഇതെല്ല‍ാം കണ്ട് മുക്തിയാകുന്ന വധൂടി മോഹവിവശയായി ഇവനെ മുറുകിക്കെട്ടിയണച്ച് പുണരുകയായി.
📝 സ്ലോകം :-
ക്രീഡാര്‍ത്ഥം സൃജസി പ്രപഞ്ചമഖിലം ക്രീഡാമൃഗാസ്തേ ജനാഃ
യത്കര്‍മ്മാചരിതം മയാ ച ഭവതഃ പ്രീത്യൈ ഭവത്യേവ തത് |
ശംഭോ സ്വസ്യ കുതൂഹലസ്യ കരണം മച്ചേഷ്ടിതം നിശ്ചിതം
തസ്മാന്മാമകരക്ഷണം പശുപതേ കര്‍ത്തവ്യമേവ ത്വയാ || 66 ||
👉 അർത്ഥം :-
ശംഭോ! – ഹേ മംഗളവിഗ്രഹ!; അഖിലം – പ്രപഞ്ചം എല്ലാ പ്രപഞ്ചത്തേയും; ക്രീഡാര്‍ത്ഥംസൃജസി – കളിപ്പാന്‍ വേണ്ടിയാണ് സൃഷ്ടിക്കുന്നതു; ജനാഃ – ജനങ്ങളെല്ല‍ാം; തേ ക്രീഡാമൃഗാഃ – അങ്ങയുടെ ക്രീഡയ്ക്കുള്ള മൃഗങ്ങളാണ്; മയാ – എന്നാല്‍ ; യത് കര്‍മ്മ – യാതൊരു; മര്‍മ്മം ആചരിതം തത് ച – ചെയ്യപ്പെട്ടുവോ അതും ഭവതഃ നിന്തിരുവടിയുടെ; പ്രീത്യൈ ഏവ ഭവതി – പ്രീതിക്കയ്ക്കൊണ്ടുതന്നെ ഭവിക്കുന്നു; മച്ചേഷ്ടിതം – എന്റെ ചേഷ്ടിതം; സ്വസ്യ കുതൂഹലസ്യ – തന്റെ സന്തോഷത്തിന്നു; കരണം – നിശ്ചിതം നിദാനമാണെന്ന് നിശ്ചയംതന്നെയാണ്; പശുപതേ! – ഹേ ലോകേശ!; കസ്മാത് ത്വയാ – അതിനാല്‍ നിന്തിരുവടിയാ‍ല് ; മമകരക്ഷണം – എന്നെ രക്ഷിക്കുകയെന്നത്; കര്‍ത്തവ്യം ഏവ – ഒഴിച്ചുകൂടാത്ത കടമതന്നെ.
ഹേ ശംഭോ! പ്രപഞ്ചസൃഷ്ടിതന്നെ നിന്തിരുവടിയുടെ വിനോദത്തിന്നു വേണ്ടിയാണ്; ജനങ്ങളെല്ല‍ാം അങ്ങയുടെ ക്രീഡാമൃഗങ്ങള്‍; അതിലൊരുവനായ എന്റെ ചേഷ്ടിതങ്ങളേയും നിന്തിരുവടി കണ്ടു രസിക്കുന്നു എന്നതിനാല്‍ എന്നെ രക്ഷിക്കുകയെന്നതും നിന്തിരുവടിയുടെ ഒഴിച്ചുകൂടാത്ത കടമതന്നെയാണ്.
📝 സ്ലോകം :-
ബഹുവിധപരിതോഷബാഷ്പപൂര-
സ്ഫുടപുളകാങ്കിതചാരുഭോഗഭൂമിം |
ചിരപദഫലകാങ്ക്ഷിസേവ്യമാന‍ാം
പരമസദാശിവഭാവന‍ാം പ്രപദ്യേ || 67 ||
👉 അർത്ഥം :-
ബഹുവിധപരിതോഷബാഷ്പപൂരസ്ഫുടപുളകാങ്കിത ചാരുഭോഗഭൂമിം – പലവിധത്തിലുള്ള സന്തോഷബാഷ്പത്തിന്റെ പ്രവാഹം തെളിഞ്ഞു കാണുന്ന രോമാഞ്ചം ഇവയുടെ അനുഭോഗസ്ഥാനമായും; ചിരപദ ഫലക‍ാംക്ഷിസേവ്യമാന‍ാം – ശാശ്വതസ്ഥാനമായ മോക്ഷമാകുന്ന ഫലത്തെ ക‍ാംക്ഷിക്കുന്നവരാല്‍ പരിസേവിക്കപ്പെടുന്നതായുമിരിക്കുന്ന; പരമസദാശിവ ഭാവന‍ാം – എല്ലാറ്റിലുംവെച്ച് ഉല്‍കൃഷ്ടനായിരിക്കുന്ന സദാശിവന്റെ ധ്യാനത്തെ; പ്രപദ്യേ – ഞാന് ആശ്രയിക്കുന്നു.
പലവിധത്തില്‍ പെരുകി ഒഴുകുന്ന സന്തോഷബാഷ്പത്തിന്റേയും അതിസ്പഷ്ടമായ രോമാഞ്ചരൂപത്തിലുള്ള ഭക്തിചിഹ്നത്തിന്റേയും രമണീയമായ ഉല്‍പത്തിസ്ഥാനമായും ശാശ്വതപദമായ മോക്ഷത്തെ ക‍ാംക്ഷിക്കുന്നവരാല്‍ സേവിക്കപ്പെട്ടതായുമിരിക്കുന്ന സര്‍വോല്‍കൃഷ്ടമായ സദാശിവഭാവനയെ ഞാന് ശരണം പ്രാപിക്കുന്നു.
📝 സ്ലോകം :-
അമിതമുദമൃതം മുഹുര്‍ദുഹന്തീം
വിമലഭവത്പദഗോഷ്ഠമാവസന്തീം |
സദയ പശുപതേ സുപുണ്യപാക‍ാം
മമ പരിപാലയ ഭക്തിധേനുമേക‍ാം || 68 ||
👉 അർത്ഥം :-
സദയ! പശുപതേ! – കനിവുള്ളവനേ! ഹേ സര്‍വ്വേശ!; അമിതമുദമൃതം – അളവില്ലാത്ത സന്തോഷമൃതത്തെ; മുഹൂഃ ദുഹന്തിഃ – അടിക്കടി ചുരത്തുന്നതും; വിമലഭവത്പദഗോഷ്ഠം നിര്‍മ്മലമായ നിന്തിരുവടിയുടെ തൃപ്പാദമാകുന്ന തൊഴുത്തില്‍; ആവസന്തീം – വസിക്കുന്നതും; സുപുണ്യപാക‍ാം – മഹത്തായ പുണ്യത്തിന്റെ ഫലഭൂതമായി; ഏക‍ാം – ഒറ്റയായി നില്ക്കുന്നതുമായ; മമ ഭക്തിധേനും – എന്റെ ഭക്തിയാകുന്ന പശുവിനെ; പരിപാലയ കാത്തരുളിയാലും.
ഹേ കാരുണ്യശാലിയായ പശുപതേ! അളക്കുവാന്‍ കഴിയാത്ത ആനന്ദമാകുന്ന അമൃതത്തെ അടിക്കടി ചുരത്തുന്നതും അങ്ങയുടെ അതിസ്വച്ഛമായ തൃപ്പാദങ്ങളാകുന്ന തൊഴുത്തില്‍ അധിവസിക്കുന്നതും അതിവിമലമായ സുകൃതത്തിന്റെ പരിപാകം കൊണ്ട് എനിക്കു ലഭിച്ചിരിക്കുന്നതും ഒറ്റയ്ക്കു നില്ക്കുന്നതുമായ എന്റെ ഭക്തിയാകുന്ന കാമധേനുവിനെ അങ്ങ് കനിവാര്‍ന്നു കാത്തരുളേണമേ.
📝 സ്ലോകം :-
ജഡതാ പശുതാ കളങ്കിതാ
കുടിലചരത്വം ച നാസ്തി മയി ദേവ |
അസ്തി യദി രാജമൌലേ
ഭവദാഭരണസ്യ നാസ്മി കിം പാത്രം || 69 ||
👉 അർത്ഥം :-
ദേവ! – ഭഗവ‍ന്‍ !; ജഡതാ പശുതാ – ജാഡ്യവും അരിവില്ലായ്മയും; കളങ്കിതാ – കളങ്കവും; കുടിലചരത്വംച – വക്രഗതിയും; മയൈ ന അസ്തി – എന്നില് ഇല്ല; രാജമൗലേ – ഹേ ചന്ദ്രശേഖര!; അസ്തി യദി – ഉണ്ടെങ്കി‍ല്‍; ഭവദാഭരണസ്യപാത്രം – അങ്ങയുടെ ആഭരണത്തിന്നു പാത്രമായി; ന അസ്മി കിം – ഞാന് തീരുകയില്ലയോ ?
ഹേ ചന്ദ്രചൂഡ! എന്നില് ജഡത്വമില്ല; വിവേകമില്ലയ്മയോ കളങ്കമോ കുടിലസ്വഭാവമോ എന്നിലല്പവുമില്ല; അങ്ങിനെയുണ്ടായിരുന്നുവെങ്കില്‍ ഈ ദോഷങ്ങളെല്ല‍ാം തികഞ്ഞിരിക്കുന്ന ചന്ദ്രനെ ആഭരണമാക്കിയിരിക്കുന്ന നിന്തിരുവടി എന്നേയും ഒരു ആഭരണമായി സ്വീകരിക്കുമായിരുന്നു. അതിനാല്‍ ഹേ ദേവ! നിര്‍ദോഷനായ എന്നില് കനിഞ്ഞ് അനുഗ്രഹിച്ചരുളിയാലും.
📝 സ്ലോകം :-
അരഹസി രഹസി സ്വതന്ത്രബുദ്ധ്യാ
വരിവസിതും സുലഭഃ പ്രസന്നമൂര്‍ത്തിഃ |
അഗണിതഫലദായകഃ പ്രഭുര്‍മേ
ജഗദധികോ ഹൃദി രാജശേഖരോഽസ്തി || 70 ||
👉 അർത്ഥം :-
പ്രഭുഃ പ്രസന്നമൂര്‍ത്തിഃ – സമര്‍ത്ഥനും പ്രസന്നവിഗ്രഹനും; അഗണിത ഫലദായകഃ – അളവില്ലാത്ത ഫലത്തെ മീതെയായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നവനുമായ ചന്ദ്രശേഖരന്‍; മേ ഹൃദി – എന്റെ ഹൃദയത്തില്; അസ്തി – ഇരുന്നരുളുന്നുണ്ട്; അരഹസി രഹസി – പരസ്യമായും രഹസ്യമായും; സ്വതന്ത്രബുദ്ധ്യാ – എനിക്കുസ്വാദീനനാണെന്ന ബുദ്ധിയാല്‍ ; വരിവസിതും – ശുശ്രുഷിക്കുന്നതിന്നു; സുലഭഃ – യാതൊരു പ്രയാസവുമില്ല.
സമര്‍ത്ഥനായി, കൃപാതിരേകത്താല്‍ പ്രസന്ന വിഗ്രഹനായി, എണ്ണിക്കണക്കാക്കുവാന്‍ കഴിയാത്തവിധത്തി‍ല്‍ അത്രയും ഫലത്തെ നല്‍ക്കുന്നവനായി പ്രപഞ്ചത്തിന്നതീതനായിരിക്കുന്ന സോമശേഖര‍ന്‍ എന്റെ ഹൃദയത്തില് അധിവസിക്കുന്നുണ്ടു. പരസ്യമായും രഹസ്യമായും എനിക്കു സ്വാധീനനാണെന്ന നിലയി‍ല്‍ അടുത്തിരുന്നുപചരിക്കുന്നതിന്നു യാതൊരു വൈഷമ്യവുമില്ല..
No comments:
Post a Comment